Slag bij Arsoef: Richard Leeuwenhart verslaat Saladin

Op 7 september 1191 versloeg koning Richard I ‘Leeuwenhart’ van Engeland het leger van Saladin tijdens de Slag van Arsoef, onderdeel van de Derde Kruistocht (1189-1192). Een recent onderzoek heeft zeer waarschijnlijk uitgewezen waar de slag precies heeft moeten plaatsvinden. Wie waren Richard en Saladin en waarom troffen zij elkaar bij Arsoef?

Aanleiding voor de Derde Kruistocht

De aanleiding voor de Derde Kruistocht was het mislukken van de Tweede Kruistocht (1145-1159) en de val van Jeruzalem in 1187. Sultan en generaal Salah ad-Din Yoessoef bin Ajjoeb, in het westen beter bekend als Saladin, had in 1181 de sultanaten van Syrië en Egypte onder zijn heerschappij verenigd. Ook lijfde hij verschillende kleinere moslimstaatjes in bij zijn rijk. Doordat de regio herenigd was onder zijn gezag kon hij een geslaagde aanval inzetten tegen het Koninkrijk Jeruzalem, dat in 1099 na de Eerste Kruistocht was gesticht door Godfried van Bouillon.

Leiders van de Kruistocht

De kruistocht werd aangevoerd door drie Europese monarchen: Frederik I ‘Barbarossa’, keizer van het Heilig Roomse Rijk, Philip II, koning van Frankrijk en Richard I ‘Leeuwenhart’, koning van Engeland. Frederik kwam onderweg in Anatolië al om bij de oversteek van de rivier de Selef. Het is niet helemaal duidelijk wat er gebeurd is. Misschien is de oude keizer van zijn paard gevallen en vertrapt. Misschien ging hij expres de rivier in voor verkoeling. Hoe dan ook, Frederik is verdronken. Philip voer met zijn leger aan boord van Genuaanse schepen direct richting Acre, het huidige Akko. Hier was Guy van Lusignan, koning van wat er nog over was van het Koninkrijk Jeruzalem, al de stad aan het belegeren. Hij zou versterking krijgen van een Duits leger onder leiding van hertog Leopold van Oostenrijk, een Frans leger onder leiding van graaf Hendrik II van Champagne, de restanten van Frederiks leger en het Engelse leger van Richard. Al snel kon de stad ingenomen worden. Philip zou na de slag terug moeten keren naar Frankrijk wegens politieke problemen in Vlaanderen.

Richard the Lionhearted en Salah ad-Din

Richard was gekroond tot koning van Engeland in 1189. Tijdens de kruistocht kreeg hij zijn bijnaam omdat hij zich had bewezen als moedige krijger en bekwame tacticus. Hij wordt gezien als een van de beste generaals uit zijn tijd. Saladin wordt eveneens gezien als zeer kundig veldheer. De twee generaals waren dus gewaagd aan elkaar. Ook wordt Saladin gezien als menselijk, leergierig, open en vergevingsgezind, ook door middeleeuwse historici uit het westen.

Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!

De slag bij Arsoef

Richard was op een missie om Jeruzalem te herroveren. Na het innemen van Acre trok hij zuidwaarts richting Jaffa. Hij wilde de havenstad veroveren om de toevoer van voorzieningen en versterkingen via zee veilig te stellen. Na Jaffa zou hij Jeruzalem kunnen belegeren. Tijdens zijn tocht richting Jaffa werd zijn leger constant geteisterd door aanvallen van Saladins leger. Richard bleef doormarcheren zonder een tegenaanval uit te voeren. Mogelijk wilde hij daarmee een grote aanval van Saladins leger uitlokken. Richards achterhoede, voornamelijk bestaande uit zware cavalerie, kreeg het grootste deel van deze aanvallen te verduren. De achterhoede leed zware verliezen en kon uiteindelijk niet de verleiding weerstaan om Saladin aan te vallen. Richard zag de cavaleriecharge en besloot dan maar met zijn hele leger in de aanval te gaan. Saladins leger werd verrast en overweldigd. Richard had de slag gewonnen. Omdat hij bang was dat Saladin hinderlagen in het achterland had opgezet, durfde hij het vluchtende leger niet te achtervolgen, waardoor de moslims zich konden hergroeperen.

Einde Derde Kruistocht

Richard zou uiteindelijk Jaffa innemen, maar hij zou het niet meer aandurven Jeruzalem aan te vallen. Na de Slag bij Jaffa in 1192 was er nog steeds geen duidelijke winnaar van de oorlog. Richard en Saladin kwamen daarom het Verdrag van Jaffa overeen. De moslims zouden de controle over Jeruzalem behouden, maar ongewapende christenen mochten als pelgrims wel de stad bezoeken. Ook zou het kustgebied van Beiroet tot Jaffa onder christelijk bewind blijven.

Bronnen: Ancient Origins, Archeologie Online, Britannica.