Een affiche van Monty Python's 'Life of Brian'. Bron: Flickr.

Spot in film: Monty Pythons Life of Brian

Charlie Chaplin, Mister Bean en spotten met het koningshuis in het TV-tijdperk zijn al langsgekomen. Sinds de uitvinding van de tv en film zijn er vele producties geweest die spotten met de geschiedenis, politiek of religie. Eén van de bekendste films is Monty Pythons Life of Brian!

Na de succesvolle televisieoptredens maakte Monty Python verscheidene theatershows. De Pythons zetten daarnaast nog vijf films op hun naam, waaronder Monty Python and the Holy Grail (1974), The Life of Brian (1979) en The Meaning of Life (1983). Beatle en Monty Python-fan George Harrison nam de financiering van The Life of Brian op zich.

Het ontstaan van Monty Python

Aan het begin van de jaren `70 zorgde de samenwerking van zes komieken voor een grote verschuiving in de Britse komediewereld. Op Oxford University raakten Michael Palin en Terry Jones met elkaar bevriend, terwijl in diezelfde periode John Cleese, Graham Chapman en Eric Idle elkaar ontmoetten op Cambridge University. De vijf heren waren allemaal tijdens hun studententijd actief bij verschillende acteer- en toneelgroepen. Cleese en Palin kwamen in 1968 via-via in contact met elkaar. Op dat moment kregen Chapman en Cleese van de BBC een eigen show aangeboden en vervolgens werd Palin gevraagd of hij mee wilde werken. Hij stemde in, maar wilde ook Jones en Idle erbij betrekken. Op advies van Idle kwam de bevriende Terry Gilliam er ook nog bij voor de visuele ondersteuning. Daarmee was de formatie van de komediegroep Monty Python een feit.

Life of Brian

De film gaat over het leven van Brian Cohen die als kind geboren was op dezelfde dag als Jezus Christus en de rest van zijn leven ook als hem gezien wordt. Bij zijn geboorte komen namelijk drie wijze mannen langs die hem allerlei cadeaus geven. Nadat de mannen vertrokken, keerden ze snel terug om de cadeaus weer meet te nemen toen ze beseften dat ze de verkeerde baby bezochten. 30 jaar later geeft Brian een speech aan een groepje mensen, die hem plotseling als Messias gaan zien en hem blijven achtervolgen terwijl hij vlucht. Gedurende de film probeert Brian continu duidelijk te maken dat hij niet de Messias is, maar bij alles wat hij doet of zegt ziet het volk een wonder in en een bevestiging van zijn ‘goddelijkheid’. Dit levert vele hilarische scenes op. Uiteindelijk belandt Brian aan het kruis, waarbij degene die naast hem hangt het slotlied Always look on the bright side of life inzet.

Doel van de film

Het doel van de film was voornamelijk om kritiek te geven op georganiseerde religie en andere systemen van conformiteit, wat een risicovolle stap was van de Pythons. Ze wilden in eerste instantie openlijk Jezus belachelijk maken, maar na goed onderzoek besloten ze dat dit niet grappig zou zijn en creëerden ze het parallelle leven van Brian. In vergelijking met andere Python films, is het plot van Life of Brian het meest lineair. Daardoor is de film aangrijpend en grappig, maar kan het ook controversieel zijn omdat de film de draak steekt met gelovige mensen. Toch probeerden de Pythons niet om religieuzen zelf te beledigen, maar in het algemeen de spot te drijven met hoe absurd georganiseerde religie en andere vormen van conformiteit zijn wanneer ze in Hollywood films worden gepresenteerd.

Kritiek en verbod

Doordat de film als beledigend en respectloos kan worden opgevat, werd de film door lokale autoriteiten in Groot-Brittannië, Noorwegen en Ierland verboden. In het katholieke Italië werd de film pas in 1990 voor het eerst uitgebracht. Het publiek dacht dat de komedianten Christus zelf belachelijk maakten, terwijl dit eigenlijk niet het geval is. Het verbod op de film maakte het ironisch genoeg nog populairder. Er werden zelfs busritten georganiseerd naar de bioscopen waar Life of Brian wel legaal te zien was. Het verbod deed dus juist het tegenovergestelde van wat de autoriteiten eigenlijk wilden bereiken. Door het Noorse verbod werd de film juist populairder in Zweden, waar het werd aangeprezen als ’de film die zo grappig is dat de Noren hem verboden’.