Vrouw die geld opneemt bij een geldautomaat uitvinding geldautomaat

Uitvinding van de geldautomaat

Geld uit een automaat halen zoals dat met chocoladerepen kon – dat was het idee van John Shepherd-Barron. Op deze manier ontliep men de rijen bij het bankloket en kon men geld opnemen buiten openingstijden van de bank. De geldmachine zoals wij hem kennen kwam op in de jaren ’60 en is nu bijna niet meer weg te denken, hoewel in Nederland het aantal de laatste jaren weer is afgenomen door de populariteit van pinnen.

Al vanaf de jaren ’30 experimenteerde banken met het machinaal opnemen en verstrekken van geld. Vaak werden deze machines nog niet echt vertrouwd door klanten. De ‘Bankograph’, waar men geld kon storten maar niet opnemen, werd alleen gebruikt door gokkers en prostituees, die de kassières wilden ontlopen. De eerste succesvolle ATM (Automated Teller Machine) werd in 1967 in gebruik genomen in Enfield Town (Noord-Londen). Overigens ontwikkelden de Zweden, en in mindere mate de Japanners en Amerikanen, rond deze tijd vergelijkbare apparaten. Geld opnemen bij deze apparaten was een behoorlijk gedoe vergeleken met het huidige pinnen.

Gebruik eerste ATM

Klanten konden vouchers met een bepaalde hoeveelheid geld kopen bij de bank. Met dit papiertje en een code konden zij geld opnemen. Men legde de voucher in een laatje, wachtte tot het groene licht brandde, en typte de code in. De machine controleerde of het geld op de rekening stond en gaf vervolgens het geld uit. Het jaar erop begon men met plastic kaartjes maar zonder identificatienummer; als je de kaart verloor was je het geld kwijt. Nadat je kaart was ingenomen door de machine moest je wachten tot het verzoek verwerkt was, iets wat dagen kon duren. De kaart werd vervolgens teruggezonden naar de eigenaar.

Eerste geldautomaat in Nederland’

In 1976 zette de Amsterdamse Gemeentegiro de eerste geldautomaat in Nederland neer. Deze stond met een computer in verbinding met rekeninggegevens. Een pas met pincode en magneetstrip gaf toegang tot de automaat, met biljetten van 25 en 100 gulden. In de decennia erna werd het proces van geld opnemen steeds makkelijker. Door betere en snellere verbinding kon het probleem dat mensen hetzelfde geld meerdere malen konden ophalen bij verschillende automaten worden verholpen. Op deze manier werden geldautomaten steeds gebruiksvriendelijker.

Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!

Minder geldautomaten

Het aantal geldautomaten steeg tot 2008, waarna een daling werd ingezet. Nu in 2022 zijn er bijvoorbeeld 879 geldautomaten minder dan vorig jaar. In totaal blijven er nog 4.916 over. Deze afname en die van voorgaande jaren wordt vooral veroorzaakt door de populariteit van het betalen met de pin en het tegengaan van plofkraken. De pinautomaten van ING, Rabobank en ABN-AMRO zijn samengevoegd tot de felgele ‘geldmaat’, waardoor er een aantal dubbele automaten verdwenen zijn. De Volksbank, het moederbedrijf van SNS en de ASN-bank, is zelfs helemaal gestopt met geldautomaten. Wel heeft de organisatie achter de geldmaten afspraken gemaakt met onder andere de overheid dat iedereen een geldautomaat binnen 5 kilometer afstand moet hebben. Ook De Nederlandse Bank benadrukt dat contant geld een belangrijke maatschappelijke functie vervult en voor iedereen beschikbaar moet blijven.