Uitvinding van het internet

Binnen twintig jaar heeft het internet zich ontwikkelt van (militaire) noviteit tot volledig onmisbaar hulpmiddel in het dagelijks leven. Nog altijd woedt strijd over de vraag in hoeverre overheden of bedrijven controle moeten uitoefenen in de online wereld.

De opkomst van de computer

Met de komst van de computer in 1946 begon een nieuw tijdperk. De eerste jaren waren computers nog grote, logge apparaten die alleen op de plek waar ze geïnstalleerd waren, gebruikt konden worden. De ontwikkeling van de computer ging gepaard met nieuwe ideeën over communicatie. In augustus 1962 publiceerde J.C.R. Licklider van het Massachusetts Institute of Technology (MIT) een artikel waarin hij zijn toekomstvisie uiteenzette. Via een netwerk van computers moest het ooit mogelijk zijn informatie en computerprogramma’s met elkaar te delen.

Netwerk voor defensie VS

Nog geen twee maanden nadat Licklider zijn artikel publiceerde, nam de Amerikaanse overheid hem in dienst. De Amerikanen zagen in Licklider’s idee een mogelijkheid om te kunnen blijven communiceren, zelfs als telefoonlijnen kapot waren. Voor het Defense Advanced Research Projects Agency (DARPA) kreeg Licklider alle middelen die hij nodig had om zijn idee uit te werken. Een voormalig collega van MIT ontdekte dat het veiliger en betrouwbaarder was om data in kleine stukjes via verschillende punten in een netwerk te versturen dan in één keer via een telefoonlijn. Dat idee vormde de basis voor het ARPAnet, het resultaat van zeven jaar onderzoek door DARPA. Op 29 oktober 1969 werden een computer van de Universiteit van Californië en een computer van Stanford Universiteit met elkaar verbonden.

Groei van het ARPAnet

Het eerste bericht dat werd verzonden was ‘Login’, maar alleen de eerste twee letters kwamen door voordat het netwerk het begaf. ARPAnet groeide na het eerste bericht sterk door. In 1971 werden ook computers buiten Noord-Amerika met het netwerk verbonden. De groei toonde echter ook de gebreken aan van ARPAnet. Doordat de computers op verschillende programma’s draaiden leverde het uitwisselen van bestanden soms problemen op. Computerwetenschapper Vinton Cerf bedacht eind jaren ’70 een ‘Transmission Control Protocol’ waarmee alle computers wereldwijd volgens dezelfde regels met elkaar konden communiceren. Tot begin jaren ’90 bestond dat vooral uit het uitwisselen van bestanden.

Berners-Lee en het World Wide Web

In 1991 zorgde de Brit Tim Berners-Lee voor een revolutie door het World Wide Web op te zetten. Hiermee konden niet alleen bestanden worden verstuurd, maar kon ook informatie in het netwerk zelf worden opgeslagen en via een webbrowser worden bekeken. Berners-Lee combineerde het al bestaande netwerk van het Amerikaanse leger met een eigen project, hypertext, waardoor het mogelijk werd om websites op te bouwen en te bezoeken. Berners-Lee wilde ook dat andere mensen websites konden bezoeken; hij bedacht daarom de eerste webbrowser. Op 23 augustus 1991 werd het World Wide Web voor iedereen opengesteld. Vanaf dat moment kon elk individu in theorie van het netwerk gebruik maken.

Vrijheid en controle

Berners-Lee voorzag een vrij netwerk dat niet door overheden mocht worden gereguleerd. Het internet moest als het ware een aparte wereld worden met zijn eigen wetten. Lange tijd leek dat ook te lukken, want vanaf 1995 maakte het internet een sterke groei door. Steeds meer communicatie, handel en het delen van informatie vond via het internet plaats. Echter is er ook sprake van censuur, handel in persoonlijke gegevens, en spionage, waarover nota bene Berners-Lee zelf in 2017 in een open brief zijn zorgen uitte. Tot nog toe lijkt de macht van grote bedrijven en overheden online moeilijk te doorbreken.