Van Gilden naar de HBA
Wie gaat de piano stemmen van Mark Rutte als die vakkennis verdwijnt uit Nederland?
Aldus Elrie Bakker, voorzitter van het Hoofdbedrijfschap Ambachten (HBA), over het voorstel van de VVD om het HBA af te schaffen. Minister Kamp van Sociale Zaken had eerst voorgesteld om de belangenorganisatie van de ambachtslieden ‘af te slanken’, maar de liberale partij is nu van plan deze volledig op te heffen. “Rampzalig”, zo stelt Elrie Bakker in een persbericht met de titel ‘Tweede Kamer duwt Nederland terug naar de prehistorie’.
Niet in de prehistorie, maar in de Middeleeuwen werden de belangen van ambachtslieden in de steden vertegenwoordigd door de gilden. Iedere beroepsgroep had een eigen gilde met strenge regels over onder andere het productieproces en de hoogte van het betaalde loon. Vaak bezaten dit soort organisaties het alleenrecht op een bepaald ambachtelijk beroep, waaronder de beroepen goudsmid, timmerman en molenaar vielen. Daarnaast was het gilde ook zelf verantwoordelijk voor de opleiding van nieuwe ambachtslieden. Op deze manier kon er een zekere kwaliteit van het werk gegarandeerd worden.
Toch had de machtige positie van het gilde uiteindelijk een negatieve uitwerking op de economie. Zo waren gilden over het algemeen uiterst conservatief, want nieuwe leden werden gedwongen zich te houden aan de oude regels van de organisatie. Daarnaast nam ook het ontbreken van enige concurrentie de grootste noodzaak voor innovatie weg. Rond de achttiende eeuw liep Nederland op dat gebied dan ook ver achter op onder andere Groot-Brittannië, waar de gildes veel minder machtig waren. Uiteindelijk nam ook in Nederland in de negentiende eeuw de invloed van de gildes sterk af door de komst van de Industriële Revolutie, toen het werk van de ambachtslieden steeds meer verdrongen werd door fabrieksarbeid.
Vandaag de dag zijn de ambachtslieden van maar liefst 36 beroepsgroepen samen vertegenwoordigd in één organisatie: het Hoofdbedrijfschap Ambachten. Naast de middeleeuwse ambachten gaat het hierbij ook om modernere beroepen, waaronder orthopedische schoenmakers, tandtechnici en dus ook pianostemmers.
