Willem I benoemt zichzelf tot vorst van het nieuwe Koninkrijk der Nederlanden
Op 16 maart 1815 riep prins Willem Frederik van Oranje zichzelf uit tot Koning der Nederlanden. Hiermee bedoelde hij zowel de Noordelijke als de Zuidelijke Nederlanden, oftewel Nederland en België. Hierdoor steeg het inwoneraantal van zijn land tot vijfenhalf miljoen mensen. Het besluit tot vereniging was al in1814 genomen, maar pas een jaar later werd Willem I ook echt koning.
Verdrag van Chaumont
Met het Verdrag van Chaumont van 1814 wilden de geallieerde legers uit Oostenrijk, Pruisen, Rusland en het Verenigd Koninkrijk de bijna verslagen legers van Napoleon en zijn Franse Keizerrijk nog een laatste kans op een wapenstilstand. Frankrijk zou zijn veroverde gebieden moeten opgeven en Napoleon moest aftreden als keizer. Dit weigerde hij en op 30 maart trokken de geallieerden Parijs binnen. In het verdrag van Chaumont stond tevens dat Nederland na de oorlog een onafhankelijke staat zou worden en mocht uitbreiden naar het zuiden. Zo zou er een buffer ontstaan tegen het opdringerige Frankrijk.
Congres van Wenen 1814-1815
Omdat het Verdrag van Chaumont niet werd nageleefd werden op het Congres van Wenen opnieuw de grenzen van Europa besproken. Door de vele veroveringstochten van Napoleon waren die veranderd, bijvoorbeeld door het opgaan van de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden in Frankrijk en het uiteenvallen van het Heilige Roomse Rijk. Op het Congres van Wenen werd besloten om Nederland te vergroten met de zuidelijke provincies. Dit initiatief kwam van Engeland en was vooral bedoeld om een bevriende staat aan de noordelijke Franse grens te hebben. Dit zou een nieuwe Europese oorlog moeten voorkomen en de Antwerpse have veilig maken.Willem I was in 1813 al teruggekeerd uit Engeland en regeerde over de Nederlanden als een soeverein vorst, ondanks dat hij niet die titel had. Hij werd echter niet uitgenodigd voor het Congres van Wenen en kreeg België daarmee in de schoot geworpen.
De stemming in de Zuidelijke Nederlanden
In de Zuidelijke Nederlanden moest in 1815 na het Congres van Wenen nog wel gestemd worden over de nieuwe grondwet die hen met het noorden verbond. Van de 1604 Belgische notabelen waren 527 voor en 796 tegen de vereniging. De overige 281 notabelen waren afwezig bij de stemming. Willem I vond dat de afwezige notabelen zwijgend toestemden en dat de grondwet was aangenomen. Hiermee werden de Zuidelijke provincies onderdeel van het Koninkrijk der Nederlanden.
Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!
Belgische opstand
Deze situatie bleef maar vijftien jaar lang bestaan. Willem I voerde een sterke cultuurpolitiek om eenheid onder zijn onderdanen te bereiken. Zo werd Nederlands de verplichte voertaal en had het protestantisme de voorkeur. Dit schoot veel Franstalige en katholieke Belgen in het verkeerde keelgat. In 1830 brak een opstand uit in Brussel onder het motto: ‘Wij willen Willem weg’. Met militaire middelen probeerde Willem I de opstand te onderdrukken, maar dit mocht niet baten.
Willem I had daarnaast de steun verloren van Groot-Brittannië, Pruisen, Oostenrijk, Rusland en Frankrijk. Deze landen erkenden de Belgische onafhankelijkheid in het Verdrag van Londen in 1839, onder meer om een nieuwe Europese oorlog als gevolg van dit conflict te voorkomen. In hetzelfde jaar zag Willem I zich dan ook genoodzaakt om de onafhankelijkheid van België te erkennen.
Bronnen:
Paul W. Schroeder, The Transformation of European Politics 1763-1848 (Oxford, 1996) , 477-564.
Historischnieuwsblad.nl: Willem I koning
Isgeschiedenis.nl: Willem I koning
Historytoday.com: Congress Vienna