Inhuldigingszetel van het Nederlandse koningshuis

In aanloop naar de inhuldiging van Willem-Alexander op dinsdag 30 april 2013 worden vele voorbereidingen getroffen om de plechtigheden te laten verlopen volgens het traditionele, ceremoniële protocol. Een onmisbare schakel bij de inhuldiging in de Nieuwe Kerk is de ‘inhuldigingszetel’ van de nieuwe vorst. Van oudsher mag de troonopvolger zelf bepalen op wat voor stoel hij tijdens deze bijzondere gelegenheid plaats zal nemen.

Ter gelegenheid van de inhuldigingsceremonie die hem tot eerste koning van Nederland maakte, liet prins Willem Frederik (1772-1843) in 1814 een vergulde zetel vanuit het Paleis op de Dam overbrengen naar de Nieuwe Kerk. Deze met rood fluweel bekleedde stoel behoorde oorspronkelijk toe aan Lodewijk Napoleon ‘de Goede’ (1778-1846), die van 1806 tot 1810 koning van Holland was geweest. In 1840 koos Willem II (1792-1849) er voor zijn laatste minuten als prins van Oranje-Nassau te slijten op een neogotische stoel, die twee jaar eerder was vervaardigd als onderdeel van een set van zes stoelen.

Omgebouwde armstoel van Willem II

Na het overlijden van Willem II op 17 maart 1849 liet Anna Paulowna diens lievelingsstoel ombouwen tot een luxueuze zetel, waarop haar zoon Willem Alexander Paul Frederik Lodewijk (1817-1890) zich tijdens zijn benoeming tot koning Willem III kon nestelen. De Haagse gebroeders Horrix verfraaiden deze armstoel door twee vergulde leeuwen en een kroon op de rugleuning te borduren en aan het onderstel twee vergulde leeuwenklauwen toe te voegen. Ook koningin Wilhelmina (1880-1962) maakte in 1898 gebruik van deze inhuldigingszetel. Ter gelegenheid van haar inhuldiging werd de bekleding vervangen en verzorgde het (katholieke) atelier Janssen & Co uit Tilburg het nieuwe borduurwerk op de rugleuning: een grote, bekroonde letter W.

Bescheiden zetels

Tijdens de 20e-eeuwse inhuldigingen gebruikten beide koninginnen bescheidener zetels. Juliana (1909-2004) koos er in 1948 voor om samen met haar man Bernhard twee elegante stoelen uit de Tweede Kamer te gebruiken. Deze ondiepe damesstoelen, die in 1892 speciaal voor Emma en Wilhelmina waren gemaakt, werden opnieuw bekleed met rood velours. In 1980 zaten Beatrix en prins Claus op twee antieke stoelen die in een antiquariaat op de kop waren getikt en die voor de gelegenheid werden bekleed met kostbaar zijde afkomstig uit Paleis Noordeinde, waarop een leeuw was afgebeeld. De stoelen bleken echter niet erg geschikt voor een plechtige ceremonie: vanwege de korte stoelpoten zat prins Claus tijdens de inhuldiging in een nogal ongemakkelijke houding.

Koninklijke troon

Hoewel het Nederlandse koningshuis ook over een troon beschikt, wordt deze alleen ter gelegenheid van de jaarlijkse troonrede op Prinsjesdag in gebruik genomen. Deze fraaie eikenhouten zetel staat in de Ridderzaal en werd aan het begin van de 20e eeuw vervaardigd door Pierre Cuypers, naar voorbeeld van de troon van de 15e-eeuwse vorst Filips de Goede. Koningin Wilhelmina nam hem in 1904 voor het eerst in gebruik.

Inhuldiging Willem Alexander

De Rijksvoorlichtingsdienst heeft vooralsnog niets los willen laten over de zetel waarop Willem-Alexander op 30 april plaats gaat nemen. Het is gezien zijn lengte onwaarschijnlijk dat hij de antieke stoelen van de vorige inhuldiging zal gaan gebruiken, maar hij zou er wel eens voor kunnen kiezen een majestueuze zetel van één van zijn mannelijke voorgangers uit de depots op te rakelen.