Demonstratie bij NAVO-basis Havelterberg tegen kernwapens, 1981

Demonstratie tegen de plaatsing van kernwapens

Amsterdam 1981 – Tijdens de wapenwedloop in de Koude Oorlog willen de Verenigde Staten ter verdediging tegen de Sovjet Unie kernwapens plaatsen in West-Europa. Op 21 november 1981 demonstreren er in Amsterdam 420.000 mensen tegen deze stationering van nieuwe kernwapens.

De Amerikanen hadden tijdens de Tweede Wereldoorlog de atoombom succesvol ontwikkeld en gebruikt. Na deze oorlog raakten de Verenigde Staten en de Sovjet Unie verwikkeld in de Koude Oorlog. Beide grootmachten wisten hoe ze kernwapens moesten produceren en hierop ontstond een nucleaire wapenwedloop. De Verenigde Staten wilden graag kernwapens bij hun bondgenoten in West-Europa te plaatsen, waardoor ze een verdedigingslinie tegen de Sovjet Unie creëerden.

Interkerkelijk Vredesberaad

Hierop ontstonden in deze landen protesten tegen de plaatsing van deze kernwapens. Zo werd er in 1966 in Nederland het Interkerkelijk Vredesberaad opgericht. Deze vereniging had tot doel de vrede te bevorderen en lanceerde, met dat doel voor ogen, in 1977 een campagne tegen kernwapens onder het motto: Help de kernwapens de wereld uit, om te beginnen in Nederland.

Dubbelbesluit

Op 12 december 1979 nam de NAVO het zogenaamde dubbelbesluit. Hierin werd vastgelegd dat 572 Amerikaanse kruisraketten in Europa geplaatst mochten worden, waarvan 48 in Woensdrecht in Nederland. Gelijktijdig, vandaar de naam dubbelbesluit, wilden zij de Sovjet Unie aanbieden onderhandelingen te starten over een beperking van deze categorie wapens. Vanwege de maatschappelijke onrust die dit besluit veroorzaakte, werd de plaatsing van de kernwapens echter steeds uitgesteld.

Komitee Kruisraketten Nee

Op 21 november 1981 kwamen ongeveer 420.000 mensen bij elkaar in Amsterdam om te protesteren tegen de plaatsing van de kernwapens in Woensdracht. Dit was de grootste demonstratie tot dan toe in Nederland. Naar aanleiding van deze demonstratie werd in 1982 het Komitee Kruisraketten Nee (KKN) opgericht. De KKN organiseerde in 1983 de grootste demonstratie in Nederland ooit gehouden. Bij deze demonstratie kwamen op het Malieveld in Den Haag ongeveer 550.000 mensen bij elkaar om te protesteren.

Belastend Wikileaks document

Er werd later officieel verklaard dat er door de Nederlandse regering nooit Amerikaanse kernwapens zijn geplaatst. In 2014 werd door Wikileaks echter een publiek geheim bekend gemaakt. In de Wikileaks documenten zat namelijk een memo van de Amerikaanse ambassadeur in Duitsland, waarin over Amerikaanse kernwapens in Nederland gesproken werd. In 2019 lekte een rapport van de NAVO uit, waarin Vliegbasis Volkel werd genoemd als de plek waar 22 kernkoppen liggen opgeslagen. 

Ook interessant: 

Rubrieken: 

Landen: 

Tijdperken: 

Sparta

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 14 november 23:59 u. een abonnement.

Nu in de winkel

Het nieuwe nummer is verschenen. Koop dit nummer bij een kiosk of boekhandel bij jou in de buurt

Het machtige hof van Hendrik VIII

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 14 november 23:59 u. een abonnement.

Ga mee op ontdekkingstocht naar archeologische vindplaatsen in binnen- en buitenland!

Kolenmijn 1

Lees het aankomende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 14 november 23:59 u. een abonnement.

Special maand van de geschiedenis

Tijdelijke actie! Neem vóór donderdag 31 oktober een abonnement, dan ontvang je deze extra dikke special.