Winkelen & hergebruik tijdens de jaren ‘50

Kinderen waren er vast niet altijd gelukkig mee: moeders die zelf kleding maakten en kledingstukken die eindeloos werden versteld. Als troost werd er wellicht een stukje Kwatta aan het kind gegeven. Neem een kijkje in de jaren ’50, toen kleding nog zelf werd gemaakt en er net een revolutie in de supermarktbusiness van start ging.

De jaren ’50, de tijd van de soberheid na de oorlog. Nederlanders hadden destijds weinig te besteden en er was aanvankelijk een tekort aan vlees en zuivel. Daarnaast bestond er een woningtekort waardoor jonge stellen vaak in het ouderlijk huis trokken. Wat daar ook bij hoorde was het repareren en bewaren van alles wat men later nog zou kunnen gebruiken. Denk hierbij aan kleding, maar ook aan stukken overgebleven hout.

De komst van de supermarkt

In 1946 startten de broers Woerkom de eerste zelfbedieningswinkel in Nederland. De Amerikaanse trend begon tijdens de jaren ’20 in de Verenigde Staten, de eerste Nederlandse supermarkt werd dan ook naar Amerikaans voorbeeld ingericht. Twee jaar later zag de eerste Dirk van den Broek het levenslicht in Amsterdam. Albert Heijn transformeerde in 1952 van een kruidenierswinkel naar een supermarkt. Alle producten werden nog met de hand per stuk aangeslagen, de streepjescode deed pas haar intrede tijdens de jaren ‘70.

Uit eten gaan en nieuwe gerechten

Tijdens de jaren ’50 was het nog uitzonderlijk om uit eten te gaan. Nieuwe soorten gerechten proberen was al een gewaagde bezigheid. Tijdens de jaren ’50 trachtten vrouwenbladen zoals Libelle of Margriet nieuwe recepten aan de vrouw te brengen. Dit werd nog niet in overvloed in de bladen gezet, uit angst de lezers af te schrikken.  

Koetjesrepen en Kwatta

Nederlanders snoepten toentertijd veel minder, maar dat wil niet zeggen dat ze geen snoep kenden. Zo waren velen dol op de chocoladerepen van Kwatta of de Koetjesrepen. Bij de chocolade van Kwatta zaten speelgoedsoldaatjes die kinderen konden sparen, dit was de allereerste spaaractie in Nederland. Hagelslag werd toen vaak Kwattastrooisel genoemd en de uitdrukking ‘aller ogen zijn gericht op Kwatta’ wordt nog steeds gebruikt. Kwatta werd kortom een waar begrip in Nederland.

Kleren maken en verstelwerk

Moeders maakten destijds de kinderkleding zelf en droegen hun eigen kleding tot het versleten was. Als er een keer een gat in kwam, werd dat simpelweg gemaakt. Ook werden kledingstukken doorgegeven binnen de familie of kennissenkring en vervolgens weer versteld als het niet goed paste. Van een afgedragen kledingstuk kon tenslotte altijd nog een kussensloop worden gemaakt. De garderobe van de gemiddelde Nederland was niet zeer uitgebreid en (in vergelijking met de huidige mode) vrij formeel.

Mode en opkomst jongerencultuur

Vlak na de Tweede Wereldoorlog waren lange rokken en smalle tailles nog helemaal in, maar tijdens de jaren ’50 sloeg dit om. Er werd buiten altijd een hoed gedragen door zowel mannen als vrouwen. Mannen droegen altijd een pak, waardoor bijvoorbeeld de toeschouwers van een voetbalwedstrijd er vrij zakelijk bijliepen. Vanaf het midden van de jaren ’50 werden de hakken hoger en vrouwen begonnen (toen nog heel gewaagd) broeken en wijde petticoats te dragen. Jongeren (ook wel ‘de kuiven’ genoemd vanwege hun haardracht) begonnen toen voorzichtig Rock & Roll te ontdekken en kleedden zich minder formeel dan hun ouders. Er ontstond zo een langzaam begin van de jongerencultuur dat tot volle uiting kwam tijdens de roerige jaren ’60.