Geschiedenis van het kind

Vroeger werden kinderen niet als kinderen gezien, maar als kleine volwassenen. Ze werden gezien als extra handen die konden bijdragen aan de arbeid die nodig was om het gezin in leven te houden. Tegenwoordig krijgen kinderen volop ruimte om zich te ontwikkelen. Een belangrijk aspect hierbij is bijvoorbeeld het spelen met speelgoed.

Kinderarbeid

In pre-industriële economieën was kinderarbeid een onmisbaar onderdeel van de samenleving. Het ‘kind’ zoals we het tegenwoordig kennen, bestond nog niet.  Kinderen begonnen actief mee te doen in activiteiten zoals jagen, landbouw en opvoeding zodra ze competent genoeg waren. In veel huidige, niet-Westerse, samenlevingen ben je met 13 jaar volwassen en ‘competent’. Het werk van kinderen was in pre-industriële samenlevingen belangrijk, omdat hun arbeid nodig was voor eigen overleven en dat van hun groep.

De Industriële Revolutie

In de late 18e eeuw kwam de Industriële Revolutie op gang in Groot-Brittannië. Dit leidde tot een grote toename van industriële uitbuiting van arbeid, inclusief kinderarbeid. Industriële steden zoals Birmingham, Manchester en Liverpool groeiden van kleine dorpen naar grote steden met toenemende kindersterfte. De omstandigheden waarin kinderen moesten werken waren erbarmelijk. Kinderen moesten als vierjarigen al mee werken in productiefabrieken en mijnen. Daar maakten ze lange dagen in gevaarlijke en vaak fatale werkomstandigheden. Sommige kinderen moesten aan de slag in de bouw of als huispersoneel. De werkdagenwaren lang: bouwvakkers werkten in de zomer maar liefst 64 uur in de week, terwijl huisbedienden de 80 uur aantikten.

Einde kinderarbeid

Doordat technologie verbeterde en verspreidde was er minder fysieke arbeid nodig. Wel ontstond er een grotere vraag naar opgeleide werknemers. Scholing werd steeds belangrijker en in Nederland zelfs verplicht gesteld in 1901 met de kinderwetten. Deze verplichtte kinderen van 6 tot 12 jaar onderwijs te volgen, waardoor er een eind kwam aan kinderarbeid in ons land. Kinderarbeid werd nu ook overtollig in veel geïndustrialiseerde landen, het was niet meer nodig. Langzamerhand veranderde de mentaliteit: het werd belangrijk dat kinderen tijd hadden om te spelen.

Buitenspeelplaatsen

De eerste buitenspeelplaatsen ontstonden in Duitsland, waar ze verbonden waren aan scholen. In 1906 werd er in de VS zelfs een buitenspeelplaatsvereniging opgericht. President Theodore Roosevelt zag de noodzaak van speelplaatsen en zei in 1907 dat er meer veilige speelplaatsen moesten komen, want spelen was volgens hem voor kinderen een fundamentele behoefte. In 1902 werd al de eerste Nederlandse speeltuinvereniging in Amsterdam opgericht. De vereniging wilde algemene opvoeding geven, lichamelijke en geestelijke vorming en allerlei mogelijkheden tot ontspanning.

Buitenspeelgoed

Speeltuinen en buitenspeelplaatsen zijn er nog steeds vandaag de dag. Bij mooi weer gaan de meeste kinderen massaal naar buiten om met hun vriendjes en vriendinnetjes buiten te spelen. Dankzij de massaproductie en de welvaart in vele landen, is er de afgelopen decennia steeds meer buitenspeelgoed geproduceerd en beschikbaar. Speelgoed dat buiten gebruikt wordt bestaat al heel lang. Volgens opgravingen van archeologen bestond er zelfs al speelgoed in het stenen tijdperk. Bij de Romeinen kregen jongens bijvoorbeeld echt jongensspeelgoed zoals helmen, harnassen en zwaarden; de meisjes kregen vooral poppen, kleedjes en pannen. Tegenwoordig is er een zeer divers en groot aanbod aan buitenspeelgoed.  

Kinderdag

Inmiddels wordt er in veel landen anders tegen kinderen aangekeken dan tweehonderd jaar geleden. Kind zijn betekent niet alleen maar onvolwassen, maar ook onbevreesd. Om de kinderen te eren wordt er in veel dagen kinderdag gevierd. Turkije was het eerste land die hiervan een nationale feestdag maakte in 1920 onder Atatürk. In veel (voormalig) socialistische landen wordt kinderdag gevierd op 1 juni, de datum die ook gebruikt wordt in Nederland en België. Internationale kinderdag is door de VN echter vastgesteld op 20 november.