De slag bij Crécy
De slag bij Crécy was een veldslag tussen Engeland en Frankrijk in 1346. Het was een belangrijke veldslag tijdens de honderdjarige oorlog die in de 14e en 15e eeuw aan beide Europese mogendheden grote economische schade toebracht. De veldslag werd met overmacht gewonnen door de Engelsen die daarna hun veldtocht in het noorden van Frankrijk voortzetten richting Calais. Als de Engelsen de slag bij Crécy hadden verloren, had de honderdjarige oorlog waarschijnlijk veel minder lang geduurd.
Onenigheid over land en kroon
De honderdjarige oorlog ontstond toen de Franse koning Philip VI gebieden in het huidige Frankrijk, die eigendom van de Engelse koning Edward III waren, bij zijn persoonlijke bezittingen voegde. De Franse koning wilde zijn macht centraliseren en daardoor persoonlijk gaan heersen over vazalstaten als die van de Engelse Koning Edward III. Hoewel deze onenigheid over land en centralisatiepolitiek een belangrijke drijfveer was voor het conflict, werd de oorlog vooral gerechtvaardigd door de aanspraak die Edward zou maken op de Franse kroon. Edward III was namelijk net als Philip VI een afstammeling van de Franse koning Philip III.
Alles of niets campagne
Edward III probeerde in 1345 een aanval te doen in de gebieden in Noord-Frankrijk en Vlaanderen. Het grootste deel van zijn leger kon de oversteek naar het Europese vasteland echter niet maken omdat de vloot in een storm terechtkwam en noodgedwongen terug moest keren naar de Engelse havens. Het Franse leger bood weerstand tegen de aanvallen die wél werden uitgevoerd. Vervolgens kwam de koning in onenigheid met het Britse parlement. De koning had meer geld nodig voor zijn campagne, maar de drie standen wilden niet méér belasting betalen. Het loon van de soldaten bestond daardoor voornamelijk uit oorlogsbuit. Edward stond voor een lastige gok: als de invasie van Noord Frankrijk mislukte, zou het geld opraken en konden de oorlogsplannen opgeborgen worden. Als de invasie lukte, kon dit het parlement overtuigen om meer te investeren in oorlogsvoering.
De slag bij Crécy
Nadat de Engelse troepen waren geland in Normandië rukten zij in hoog tempo op richting Parijs. Vanaf daar werd richting Calais, in het noorden getrokken. Op 25 augustus bereikte de koning met zijn leger Crécy, een dorp net iets ten noorden van de Somme. Toen de Franse koning de plaats bereikte had hij de beschikking over een leger dat bestond uit circa 30.000 manschappen. Het was ongeveer drie keer zo groot als het Engelse leger. Het Franse leger was echter door de verschillende snelheden waarop de manschappen zich voortbewogen niet compleet en volkomen ongeorganiseerd. Ook was veel materiaal nog niet aanwezig.
Toen Philip VI zijn kruisboogschutters in de aanval stuurde hadden zij nog geen beschikking over de bescherming van hun zware schilden. Die waren nog onderweg. De Engelse boogschutters konden gebruik maken van een innovatief wapen: de longbow. Hiermee konden ze veel sneller schieten dan de Fransen met hun kruisbogen en richtten ze een bloedbad aan onder de kruisboogschutters van koning Philip VI. Een aanval van de Franse cavalerie zorgde ervoor dat de nog levende kruisboogschutters werden vertrappeld. Na die eerste aanval bestormden de Franse troepen de Engelse linies nog een aantal keer, maar zonder resultaat. De Engelse linies hielden stand, ondanks het Franse numerieke overwicht. De slechte organisatie van de Franse legers en de voordelen die de longbow met zich meebracht zorgden uiteindelijk voor een verpletterende overwinning door de Engelsen. Over de precieze verliezen aan beide kanten zijn historici het niet eens, maar aan de Franse kant verloren naar schatting tien maal zoveel soldaten het leven als aan de Engelse kant.
Nog honderd jaar
Na de slag bij Crécy werd de campagne van Edward III voortgezet naar Calais, dat veroverd werd in april 1347. Hierdoor kreeg Engeland een groot gebied met een aantal belangrijke steden in handen op het Europese vasteland. De grote oorlogsbuit werd gebruikt om de soldaten te betalen en maakte latere campagnes in Frankrijk mogelijk. De strijd tussen de Engelse en de Franse koning zou nog meer dan honderd jaar voortduren.
Bronnen:
Barbara Tuchman: De waanzinnige veertiende eeuw
Desmond Seward: A Brief History of the Hundred Years War: The English in France, 1337-1453
Barbara H. Rosenwein: A Short History Of The Middle Ages
Afbeelding:
Afkomstig van een geillustreerd manuscript van Jean Froissart (15e eeuw) [Public domain] via Wikimedia Commons
