Evel Knievel: durfal die het op veilig speelt
Robert Craig Knievel, beter bekend als Evel Knievel, was een Amerikaanse stuntartiest en entertainer. In de loop van zijn carrière voerde hij meer dan 75 grote motorfietssprongen uit, en brak tijdens deze stunts maar liefst 433 keer zijn botten. Hierdoor ontstond het gerucht hij alle botten in zijn lichaam tijdens zijn carrière gebroken had, een claim die hij zelf overigens altijd ontkende. Niettemin staat Knievel nog steeds te boek in het Guinness Book of Records als de man die in zijn leven de meeste botten gebroken heeft. Ondanks zijn ogenschijnlijke onverschilligheid voor dodelijk gevaar, hechtte Knievel veel waarde aan de veiligheid en de gezondheid van zichzelf en zijn publiek.
Knievel werd geboren op 17 oktober 1938 in Butte, Montana, als eerste van twee kinderen. Knievel en zijn broer werden, na de scheiding van hun ouders, in Butte grootgebracht door hun grootouders, Ignatius en Emma Knievel. Op achtjarige leeftijd woonde Knievel met hen een auto-stuntshow van Joie Chitwood bij. Deze show zou hem tot zijn latere carrièrekeuze als motorwaaghals inspireren.
De sprong wagen
Knievel verliet de middelbare school na zijn tweede jaar en kreeg een baan in de kopermijnen als diamantboorder bij de Anaconda Mining Company. Hij stelde toen al motorrijden boven zijn baan, wat hij "onbelangrijk spul" noemde. Hij werd uiteindelijk gepromoveerd naar een bovengrondse positie, hiervoor moest hij in een grote kiepwagen grond vervoeren, deze carrière zou echter van korte duur zijn. Op een dag probeerde Knievel tijdens zijn werk een wheelie met zijn kiepwagen te maken, dit pakte niet helemaal goed uit. Knievel verloor de controle en reed tegen Butte's stroomvoorzieningslijn aan, waardoor de stad enkele uren zonder elektriciteit zat. Hij werd op staande voet ontslagen.
Later, nadat zijn eerste zoon geboren was, zocht Knievel naar nieuwe manieren om zijn gezin te kunnen onderhouden. Toen herinnerde Knievel zich de Joie Chitwood-show die hij als jongen zag en bedacht dat hij iets soortgelijks zou kunnen doen met zijn motor. Bij zijn eerste show, die hij helemaal zelf had georganiseerd, sprong hij met zijn motor over een zeven meter lange kist met ratelslangen en twee poema’s. Hij raakte met zijn achterwiel de kist, maar slaagde er toch in om veilig te landen. Deze sprong luidde de start van zijn stuntcarrière in.
Strijder voor verplichte motorhelmen
Knievel droeg, zowel bij zijn stunts als op de weg, altijd beschermende motorkleding en was een groot voorstander van het wettelijk verplichten van het dragen van een helm tijdens het motorrijden. Hij vertelde Big Bikes magazine: "Telkens wanneer je iemand op een motorfiets ziet rijden zonder helm op, kijk je naar een verdomde dwaas." Knievel verscheen in 1987 zelfs voor het Californische parlement, om zijn steun te betuigen aan een wetsvoorstel dat het zou verplichten een helm te dragen tijdens het motorrijden. Hij werd geïntroduceerd als de “wandelende reclame voor het dragen van een helm”. Ook zijn fans moedigde hij voortdurend aan om een helm te dragen bij het motorrijden. Knievel beweerde zelf dat het dragen van een helm tijdens zijn stunts de belangrijkste reden was dat hij nog leefde. Knievel stond daarnaast bekend om zijn opzichtige beschermende motorkleding. Zijn flamboyante wit leren motorpakken leverden hem de bijnaam “Elvis op een motorfiets” op.
Strijder tegen drugs
Knievel was ook uitgesproken tegen drugsgebruik. Hij predikte dan ook regelmatig voor zijn stunts over het gevaar van drugs aan zijn publiek. Dit kwam specifiek tot uiting in de film ‘Viva Knievel!’, waarin hij zichzelf speelde. In deze film verijdelt Knievel een poging van een drugsbaron om drugs naar de Verenigde Staten te smokkelen. Hij uitte zich ook vaak kritisch tegenover de motorbende Hells Angels, omdat er zich veel drugsdealers onder hen bevonden. Op 3 maart 1971 brak er een lichte rel uit in het Cow Palace in Californië, toen een lid van de Hells Angels een bandenlichter (of cola blik volgens de Hells Angels) naar Knievel gooide tijdens zijn stunt. Knievel en een groot deel van de toeschouwers vochten terug, waardoor drie Hells Angels-leden in het ziekenhuis belandden.
De strijd duurt voort
Knievel stierf op 30 november 2007 in Clearwater te Florida op 69-jarige leeftijd aan terminale longfibrose. Zijn zoon, Robbie Knievel, treedde in zijn voetsporen als stuntman onder de naam Kaptain Robbie Knievel. Hij promoot ook, net als zijn vader, helmgebruik in zijn stuntcarriere. "Ik hoop dat jullie allemaal doen wat mijn vader me heeft geleerd: draag je helm", aldus de jongere Knievel. Een helm dragen op de motor lijkt voor ons Nederlanders vrij vanzelfsprekend, hier is het immers al sinds 1990 verplicht. In 71% van alle landen ter wereld is dit echter nog helemaal niet of maar deels verplicht volgens de World Health Organisation.
