10 maart jarig: Ferdinand I
‘Laat rechtvaardigheid geschieden, ook al valt de hemel naar beneden’, zo luidt het levensmotto van Ferdinand I. Hoewel hij eigenlijk voortdurend wordt overschaduwd door zijn oudere broer Karel V, ontwikkelt Ferdinand I zich tot een zeer capabele vorst. Hij is aan te merken als één van de succesvolste Habsburgse heersers uit de vroegmoderne tijd. Ferdinand I werd geboren op 10 maart 1503.
Jeugd en huwelijk
Ferdinand van Habsburg (1503-1564) werd geboren in het Spaanse plaatsje Alcalá de Henares. Hij was de zoon van Filips de Schone en Johanna van Castilië en de jongere broer van de latere keizer Karel V. In tegenstelling tot zijn broers en zussen werd Ferdinand in Spanje grootgebracht. Op 25 mei 1521 trouwde Ferdinand in Linz met Anna van Bohemen, de dochter van koning Ladislaus V van Hongarije. Samen kregen zij maar liefst vijftien kinderen.
Aartshertog van Oostenrijk
In 1522 volgde hij Karel V op als aartshertog van Oostenrijk en was vanaf dat moment tevens meer dan dertig jaar de afgevaardigde van Karel V in de Duitse Habsburgse gebieden. Zo raakte hij nauw betrokken bij de religieuze spanningen in Duitsland, die het resultaat waren van de opkomst van het Lutheranisme.
Koning van Hongarije
Op 29 augustus 1526 versloeg de Ottomaanse krijgsheer Suleiman I de zwager van Ferdinand, Lodewijk II van Hongarije, bij de Slag bij Mohács. Ferdinand volgde Lodewijk op als koning van Hongarije en Bohemen. In Hongarije zag hij zich meteen geconfronteerd met hevige tegenwerking door Janós Szapolya, prins van Transsylvanië. Samen met Suleiman I belegerde Szapolya in 1529 Wenen, maar met hulp van Karel V wist Ferdinand gemakkelijk stand te houden. In 1533 sloten Ferdinand en zijn belagers een vredesverdrag, waarbij Hongarije werd verdeeld tussen hem en Szapolya. Na de dood van de Slavische prins in 1538 regeerde Ferdinand als absoluut monarch over Oostenrijk, Bohemen en Hongarije. Hij steunde in 1546-1547 Karel V tijdens de Schmalkaldische oorlog, waarbij zij het opnamen tegen de Schmalkaldische Bond, een alliantie van protestante keurvorsten.
Vrede van Augsburg 1555
Ferdinand was een belangrijke initiatiefnemer van de Vrede van Augsburg in 1555. Hierbij werd vastgesteld dat in het vervolg gold: Cuius regio, eius religio (van wie het land is, is ook de godsdienst). Zo kwam er een einde aan een lange periode van religieuze oorlogen in het Heilige Roomse Rijk. In 1556 volgde Ferdinand zijn broer Karel op als keizer van datzelfde Rijk. Als keizer voerde hij de nodige centralistische maatregelen door en streefde, met beperkt succes, naar een heropleving van het Rooms-katholicisme in zijn gebieden. Ferdinand I overleed op 25 juli 1564 in Wenen en werd opgevolgd door zijn oudste zoon Maximiliaan.
Bronnen
- Britannica, Ferdinand I, Holy Roman (...)
- Columbia Encyclopedia, Ferdinand I, Holy Roman (...)
- Biographybase, Holy Roman Emperor Ferdinand (...)
Afbeelding
- Wikimedia, Engraving of Ferdinand I (…), late 16e eeuw