Bonifatius: 754 vermoord bij Dokkum

Op ongeveer 80-jarige leeftijd reist Bonifatius naar Utrecht, om zich opnieuw aan de zending onder de Friezen te wijden. Maar de missie liep niet als gepland. Op 5 juni 754 werd hij op weg naar een doopfeest in Dokkum overvallen. Hij probeerde zich nog te verdedigen door met een boek de zwaardslagen op te vangen, maar dat mocht niet baten.  

Bonifatius werd als Winfried geboren in het zuidwesten van Engeland, rond 673. Het deel van Engeland waar hij opgroeide, was in die tijd al overwegend christelijk, terwijl mensen in sommige andere delen van Europa nog in natuurgodsdiensten geloofden. Bonifatius sloot zich al op 7-jarige leeftijd aan bij een klooster, in Exeter. Toen hij dertig jaar oud was, werd hij priester. Gedurende de 7e eeuw was de verspreiding van het christelijk geloof op gang gekomen. Bonifatius wilde graag een rol in dit kersteningproces spelen en vertrok daarom in 716 voor het eerst naar Friesland, omdat zij nog een Germaanse godsdienst aanhingen. Het lukte hem niet om de Friezen te bekeren, zodat hij in het najaar onverrichter zake terug naar Engeland keerde.

De missie van Bonifatius

In 719 vertrok Bonifatius voor het eerst naar Rome om daar met paus Gregorius II te praten over zijn rol in het kersteningproces. De paus gaf hem de opdracht om naar het gebied ten oosten van de Rijn te gaan, waar de Germanen en de Franken woonden. Hij verbleef in deze tijd veel in de bisdommen die gevestigd waren in Utrecht en Antwerpen. Bonifatius was in het gebied ten oosten van de Rijn succesvol in het opzetten van nieuwe bisdommen. Hij reisde gedurende deze periode veel en ging geregeld naar Rome om te overleggen over de missie. Toen hij in 721 de bisschopszetel van Willibrord aangeboden kreeg, weigerde hij dit aanbod, omdat het reizen hem goed beviel. In deze periode ging Bonifatius niet altijd zachtzinnig te werk bij het bekeren van de Germanen. Zo bestaat er een verhaal over een voor de Germanen heilige Donar gewijde eik. Bonifatius wilde laten zien dat het omhakken van de eik geen gevolgen zou hebben en hakte de boom eigenhandig om. Dit was in de Duitse plaats Fitzlar, waar Bonifatius later een klooster stichtte. In 722 benoemde paus Gregorius II hem tot bisschop-missionaris, een speciale functie die hem werd verleend zodat hij kon blijven reizen. Bonifatius bleef dit tot op hoge leeftijd doen.

De moord op Bonifatius

Toen hij meende dat hij zelf te oud was geworden om zoveel te reizen, accepteerde hij toch een bisschopszetel. Hij werd in 746 bisschop van Mainz. Hij stopte niet helemaal met reizen, maar richtte zich meer op het opzetten van kerkelijke instituties in de gebieden in het huidige Duitsland. Zo richtte hij de abdij van Fulda op, die uit zou groeien tot een belangrijke plek voor geestelijken in Europa. In 754 ondernam Bonifatius, ondanks zijn hoge leeftijd, nog een poging om de standvastige Friezen alsnog te bekeren.  Hij wist dat zijn kans op succes niet groot was, maar besloot het toch nog een keer te proberen. Hij vertrok met een gezelschap van 52 andere missionarissen naar Friesland. Hij organiseerde op 5 juni een doopfeest in Dokkum, waar hij zelf naar toe ging. Hij en zijn groep bereikten dit feest echter niet, want hij werd met zijn gezelschap overvallen door een groep gewapende Friezen. Volgens de legende heeft Bonifatius zich nog verweerd door een boek voor zijn hoofd te houden om de zwaardsteken af te weren, maar het mocht niet baten. Het motief van de daders is tot op heden onbekend. Waarschijnlijk ging het om een religieus geïnspireerde moord óf om een roofmoord.

Heiligverklaring

Bonifatius was ongeveer 80 jaar oud toen hij stierf en werd  meteen heilig verklaard. Zijn stoffelijke overschotten werden naar de abdij in Fulda gebracht, die hierdoor een bedevaartsoord werd. Tot op de dag van vandaag wordt daar een boek bewaard met sporen van het zwaard waarmee Bonifatius zich mogelijk verdedigde. Tegenwoordig wordt er, met name in Duitsland, nog jaarlijks aandacht besteed aan de dood van Bonifatius.