De betekenis van kerstsymbolen

Het is alweer bijna kerst. De afgelopen weken zien we meer en meer versieringen verschijnen, waaronder kerstbomen, kerstkransen en kerststerren: typische kerstsymbolen. Ook hulsttakken zijn een typische kerstversiering. In Duitsland hebben ze bijvoorbeeld de kerstpiramide. Waar staan deze kerstsymbolen ook alweer voor?

De kerstboom

De kerstboom kom je tegen in huis, op straat, in publieke gebouwen, in winkels. Kortom: de kerstboom is waarschijnlijk het meest typische en meest zichtbare kerstsymbool. Toch heeft de kerstboom an sich weinig te maken met het christendom. In de katholieke kerk werd de boom dan ook lang geweerd. Volgens sommigen stond de boom oorspronkelijk symbool voor vruchtbaarheid, en werd misschien al op het erf of in huis gezet tijdens de zonnewende bij de Germanen. Anderen zeggen dat Maarten Luther de kerstboom tot symbool van de geboorte van Jezus verklaarde. In de Britse encyclopedie wordt gesteld dat aanbidding van bomen normaal was bij ‘heidenen’ in Europa, en dat deze gewoonte de bekering tot het christendom overleefd heeft. In de wetenschap wordt over het algemeen aangenomen dat de kerstboom niet ouder is dan de 19e eeuw.

Kerstkrans

De kerstkrans is een versiering voor zowel de advent als voor kerstmis. In principe is het de bedoeling dat deze kransen op de eerste zondag van de advent opgehangen worden. Deze traditie komt van de Lutherse Kerk. Waarschijnlijk werd dit voor het eerst gedaan in de 16e eeuw. De adventskrans is herkenbaar door de kaarsen die erin gezet worden. De kerstkrans wordt juist vaak aan de voordeur gehangen en verwelkomt bezoekers.

Kerstster

Voor veel mensen staat de kerstster symbool voor Jezus Christus. Naar hem wordt verwezen als de blinkende Morgenster. Jezus is ster én zon, zijn ster was te zien tijdens zijn geboorte. Dit leidde de Drie Wijzen naar zijn kribbe waar zij hem hun geschenken aanboden.

Kerstpiramide

De kerstpiramide komt voor in Duitsland. Oorspronkelijk is deze afkomstig uit het Ertsgebergte (Saksen). De kerstpiramide is een soort carrousel. Op elk niveau van de kerstpiramide zijn verschillende beeltenissen van christelijke gebeurtenissen afgebeeld. Op de piramide bevinden zich kaarsen. De warmte die deze kaarsen veroorzaken stijgt omhoog en doet zo een propeller bovenop de piramide draaien. Hierdoor draait de kerstpiramide langzaam rondjes. De traditie verspreidde zich steeds verder over Duitsland. In 1830, met de ontdekking van kerosine, verspreidde de traditie zich razendsnel. De relatief dure kaarsen waren nu niet meer nodig, kerosine was goedkoper. De traditie verspreidde zich uiteindelijk ook naar delen van de Verenigde Staten.

Hulsttak

De hulsttak was al voor het christendom een belangrijk symbool. Het stond voor vruchtbaarheid, aangezien de takken ook tijdens de gehele winter groen blijven. De stekelige bladeren en de felrode bessen werden als sterk en mannelijk gezien. Waarschijnlijk werden de takken in verschillende culturen (Keltisch, Germaans, Romeins) gebruikt. Met de komst van het christendom naar steeds grotere delen van Europa, werd de oude traditie met het nieuwe geloof verweven. De hulsttak begon symbool te staan voor het lijden van Christus. De doorns leken op de doornenkroon, de bessen op het bloed van Christus. Vandaag de dag worden de hulsttakken nog steeds als kerstversiering gebruikt.