De bouwvak: vakantiegeld en vrije dagen in de bouw
Voor veel bouwvakkers in de regio midden begint in juli de vakantie. Hoewel de officiële bouwvakvakantie, of ‘bouwvak’ al in 1981 werd afgeschaft, blijven veel bedrijven eraan vasthouden. Volgens de FNV is dat niet meer van deze tijd en nadelig voor zowel de economie als voor de werknemers.
Drie dagen bouwvak
In 1929 werd voor het eerst in de cao van de bouwsector het recht op vakantie vastgelegd. Werknemers hadden toen recht op slechts drie dagen vrij. Tevens kregen zij vakantiezegels, die via een derde partij konden worden omgezet in vakantiegeld. Men was bang dat arbeiders hun salaris volledig zouden opmaken indien het vakantiegeld wekelijks of maandelijks bovenop het reguliere loon zou worden uitbetaald. In 1965 werd het aantal vrije werkdagen uitgebreid tot vijftien, oftewel drie weken vakantie.
Vakantiegeld
Mede vanwege de veelvuldige fraude - zelfs door internationale valsemunters - ging men in 1985 over op een nieuw systeem. Hierbij maakte de werkgever een vast bedrag per maand over aan het ‘Vacantiefonds’, die een afschrift naar de werknemer stuurde met het tegoed voor zijn vakantie. Bij de overstap naar het nieuwe systeem kon volgens het Sociaal Fonds Bouwnijverheid (SFB), die de zegels uitgaf, alleen zwartwerken nog voor problemen zorgen. In de jaren ’70 was hier veel om te doen. Zo sprak een Eerste Kamerlid in 1978 over 40 miljoen gulden aan fraude door het ontduiken van sociale premies en loonbelasting. De afgelopen decennia werd het bonnensysteem steeds vaker ingewisseld voor het ‘normale systeem’ waarbij een keer per jaar vakantiegeld en -dagen worden uitbetaald.
Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!
Bouwvak nog van deze tijd?
De vraag is nu hoelang de vaste periode voor vakantie nog blijft bestaan. Toch werkt slechts 1/3 van de arbeiders in de bouw door tijdens de vakantie. Daarnaast zijn de vakantiedata ook nog eens verschillend per regio, terwijl projecten vaak interregionaal van aard zijn. Veel woning- en kantorenbouw ligt volledig stil. Volgens de FNV willen oudere werknemers en werknemers zonder kinderen vaak liever buiten de zomermaanden op vakantie. Desondanks geniet de bouwvak nog een zekere steun; bij kleine bedrijven is een vaste periode bovendien vaak onontkoombaar.
Bronnen:
- NOS
- Staten Generaal Digitaal
- Reformatorisch Dagblad, 13 april 1985: vakantiezegels
- FN
Afbeelding:
Fotocollectie Anefo via Nationaal Archief