De geboorte van Jezus Christus in historisch perspectief

De geboorte van Jezus Christus wordt traditioneel op 25 december met Kerst gevierd. De christelijke Messias zou op 25 december in het jaar 1 geboren zijn. Bewijs dat hij op deze datum is geboren is echter nooit gevonden. 

Christenen vieren op 25 december traditioneel de geboorte van Jezus. De Bijbel bevat twee delen waarin de geboorte van Jezus beschreven wordt, namelijk het Evangelie van Matteüs en het Evangelie van Lucas.

Christelijk perspectief

In beide evangelies werd Jezus geboren uit de maagd Maria en was hij bij haar verwekt door de Heilige Geest van God. Haar verloofde, Jozef, stond haar bij tijdens de geboorte, die plaatsvond in Bethlehem. Volgens de overlevering vond de geboorte plaats in een stal, omringd door dieren. Zowel de stal als de dieren worden in beide evangelies echter niet genoemd. Wel wordt er in Lucas 2:7 melding gemaakt van een voederbak waarin Jezus wordt gelegd. Herders uit de omgeving werden door engelen naar de plaats van de geboorte geleid om het kind te aanschouwen. Een aantal dagen na de geboorte van Jezus, traditioneel op 6 januari, kwamen een aantal magiërs het kind bezoeken. Deze magiërs volgden een ster aan de hemel, die de geboorte van een Joodse koning aankondigde.

Geboortedatum

Bij de opkomst van het christendom is het altijd onzeker geweest op welke datum Jezus precies geboren is. In beide evangelies wordt namelijk geen datum en zelfs geen jaargetijde genoemd voor de geboorte. Voordat er in Europa kerst werd gevierd, werden er feesten gehouden om te vieren dat de langste nacht van het jaar voorbij was. Germaanse volkeren in het noorden van Europa vierden op 21 december zogenaamde joelfeesten. In de Scandinavische talen heet kerstmis tot op de dag van vandaag jul. Bij dit feest werden bomen in huis geplaatst en werden er vreugdevuren van hout gestookt. Heidenen in Rome vierden rond 21 december een feest ter ere van Saturnus, de zogenaamde Saturnaliën. En ook de Romeinen kenden een feest om te vieren dat de langste nacht voorbij was. Dit feest heette de Dies Natalis Solis Invicti en vond plaats op 25 december. Daarnaast vierden de aanhangers van de Perzische god Mithra de geboorte van deze god op 25 december.

Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!

Viering geboorte Jezus

Er bestaan theorieën die beweren dat de christelijke kerk de bestaande feestelijkheden als uitgangspunt heeft gebruikt voor de geboorte van Christus. Er waren in deze periode zoals gezegd al veel volksfeesten en het christelijke feest zou hierdoor goed in deze periode passen. In de vierde eeuw werd 25 december door de christelijke kerk officieel vastgelegd als geboortedatum van Christus. De christenen konden de heidense rituelen niet laten verdwijnen, dus pasten ze zich aan deze gebruiken aan om in de toen bestaande maatschappij te passen.

Geboortejaar van Jezus

Het geboortejaar van Jezus is een ander onzeker element. Onze hedendaagse jaartelling is gebaseerd op de geboorte van Jezus. Het systeem van onze jaartelling werd in het jaar 525 ontworpen door de monnik Dionysius Exiguus. Hij stelde vast dat Jezus op 25 december in het jaar 1 werd geboren. Deze berekeningen bleken achteraf echter niet te kloppen. In het evangelie van Matteüs wordt namelijk gesteld dat Jezus geboren werd toen de Joodse vazalkoning van de Romeinen Herodes I in Judea aan de macht was. Herodes stierf echter in het jaar 4 voor Christus. Het geboortejaar van Jezus ligt hierdoor waarschijnlijk even voor het jaar vier voor Christus. Door deze rekenfout van Exiguus loopt de hedendaagse jaartelling niet synchroon met de gebeurtenis waarop hij gebaseerd is: de geboorte van Jezus.

Meer lezen over kerst? In ons kerstdossier lees je alles over de geschiedenis van kerstmis.