Kerstdossier: alles wat je wil weten over kerst
De kersttijd is weer aangebroken. Huizen zijn versierd met kerstbomen, -kerstballen, kerststallen en cadeautjes. Dat roept natuurlijk vragen op. Wat is de geschiedenis van kerstmis? Waarom gebruiken wij kerstballen in onze kerstbomen? Stamt die dik uitgevallen Sinterklaas uit de Nederlandse traditie en wat is de historische benadering van kerst? Genoeg vragen om antwoorden op te vinden in dit kerst-dossier.
De advent: aftellen tot kerstmis
Heb jij in de weken voor kerstmis ook een kalender, waar je elke dag een chocolaatje of een andere leuke verrassing uit kunt halen? Zo'n adventkalender kent een hele lange traditie en wordt in katholieke kringen nog vaak gevierd. Lees verder
De geboorte van Jezus Christus in historisch perspectief
De geboorte van Jezus Christus wordt traditioneel op 25 december met kerst gevierd. De christelijke Messias zou op 25 december in het jaar 1 geboren zijn. Bewijs dat hij op die exacte datum is geboren is echter nooit gevonden. Lees verder
Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!
Het kerstverhaal in historisch perspectief
"Het was in die dagen dat..." Het kerstverhaal draait natuurlijk om de geboorte van Jezus, maar daarnaast kent het kerstverhaal een veel breder historisch perspectief. Hoe zat dat met die volkstelling van keizer Augustus, waardoor Jozef en Maria naar Bethlehem trokken, en de kindermoord van Herodes? Lees verder
De oorsprong van de drie Wijzen
Ze mogen niet missen in de kerststal, hoewel ze eigenlijk pas op zes januari aankwamen: Melchior, Caspar en Balthasar. De drie Wijzen brachten goud, mirre en wierook naar het kindeke Jezus. Maar wie waren deze mannen nou precies? Lees verder
De invloed van Luther op het kerstfeest
Kerstmis is natuurlijk voor een belangrijk deel een christelijk feest. Maar het christendom is in de loop der tijd sterk aan veranderingen onderhevig geweest. Meest in het oog springt dan natuurlijk de kerkhervormer Luther. Veel kersttradities, zoals de kerstboom en de kerstcadeau's worden aan hem toegeschreven. Had Luther echt zo'n grote invloed op de manier waarop we nu kerstmis vieren? Lees verder
Geschiedenis van de Kerstbal
Ze zijn er in alle soorten, kleuren en maten, de één nog mooier dan de ander. Vaak liggen ze het hele jaar te verstoffen in een doos verstopt op zolder, in de kelder of in het opberghok. Maar als kerst weer voor de deur staat en de kerstboom weer opgetuigd moet worden, komen ze allemaal weer tevoorschijn. Kerstballen kent iedereen wel, maar wist jij dat ze ook helpen tegen ongeluk? Lees verder
Oorsprong van de Kerstman
Op 25 en 26 december zal er over de hele wereld weer Kerstmis gevierd worden. In vele landen gaat dit feest gepaard met de komst van de Kerstman die cadeautjes meebrengt voor alle brave kinderen. De Amerikaanse versie van de Kerstman, ‘Santa Claus’, is onder meer afgeleid van de Nederlandse Sinterklaas. Lees verder
Geschiedenis van de Kerstboom
Je kunt ze kopen bij de plaatselijke boer, het tentje op de hoek of zelf kappen in het bos. Kerstbomen zijn tegenwoordig ook als plastic variant in de winkels te verkrijgen. Waarom zetten wij steevast een kerstboom in huis? Lees verder
Geschiedenis van het geven van kerstcadeaus
Het geven van cadeaus is tegenwoordig één van de belangrijkste aspecten van het moderne kerstfeest. Hoewel Nederlanders nog steeds vooral cadeaus uitdelen bij het Sinterklaas neemt het aantal mensen dat, onder Amerikaanse invloed, ook tijdens kerst cadeaus uitdeelt en krijgt de laatste decennia gestaag toe. Maar waar komt deze gewoonte om cadeautjes uit te delen met kerst eigenlijk vandaan? Lees verder
Geschiedenis van het kerstdiner
Tijdens de kerstdagen zullen in veel Nederlandse huishoudens weer heerlijke gerechten voorgeschoteld worden aan familie, vrienden en kennissen. Het beste servies wordt uit de kast gehaald en de gastheer of -vrouw zorgt meestal voor een overdaad aan eten. Waar komt dit traditionele kerstdiner eigenlijk vandaan? Lees verder
Geschiedenis van Tweede Kerstdag
Op Tweede Kerstdag gaan Nederlanders weer massaal naar de woonboulevard en genieten de Britten van een overvloed aan sportwedstrijden, want het is weer Tweede Kerstdag en Boxing Day. Maar waarom hebben wij Europeanen eigenlijk een extra dag vrij na Kerstmis, een traditie die de Amerikanen bijvoorbeeld helemaal niet kennen. Kortom, waarom vieren wij eigenlijk Tweede Kerstdag? Lees verder
Geschiedenis van de kerstnachtdienst
Hoewel veel Nederlanders steeds minder naar de kerk gaan, maken veel mensen voor de kerstnachtdienst een uitzondering. Kerken zitten vaak helemaal vol en de dienst duurt wat langer dan normaal. Lange tijd werden dergelijke vieringen helemaal niet gehouden in Nederland. Hoe ontstond deze traditie en waar komt het vandaan? Lees verder
De eerste kerstkaarten
Rondom de kerstdagen hebben de postbedrijven het drukker dan anders in het jaar. Massaal sturen we kerstkaarten in alle soorten en maten. Soms met slechts een eenvoudige kerstgroet, soms wordt er juist flink uitgepakt en wordt er met veel zorg en aandacht een hele eigen kerstkaart gemaakt. Maar waar komt die gewoonte eigenlijk vandaan? Lees verder
Geschiedenis van de Nederlandse kersttoespraken
Dit jaar zal koning Willem-Alexander weer een kersttoespraak houden. Zijn moeder, grootmoeder en overgrootmoeder deden dit al jaren voordat hij het koningschap in 2013 overnam. Koningin Wilhelmina was de eerste die met deze traditie begon. Lees verder
Het kerstbestand tijdens de Eerste Wereldoorlog
Kerst, dat is ook het feest van vrede op aarde. Dat bleek wel tijdens de Eerste Wereldoorlog. Op Eerstavond en Eerste Kerstdag 1914 kwamen soldaten uit de loopgraven. Niet om elkaar te bevechten, maar om samen kerstliederen te zingen en zelfs sigaretten uit te wisselen! Lees verder
De "verkeerde" foto van het kerstbestand
Toen het nieuws van het kerstbestand zich verspreidde over Europa, gingen er al snel verhalen rond over hoe de vijanden op eerste kerstdag kerstliederen met elkaar zongen en zelfs voetbalwedstrijdjes hielden. Dat laatste leek vereeuwigd te zijn op een foto die door velen in verband gebracht wordt met de Kerstvrede, maar is dat wel terecht? Lees verder
200 jaar Stille Nacht, Heilige Nacht
Het is een van de meest bekende kerstliederen: Stille Nacht, Heilige Nacht. Het lied is vertaald in meer dan driehonderd talen en dialecten en wordt daarmee over de hele wereld gezongen. In 1818 klonk het lied voor het eerst: in de St. Nikolauskerk in het Oostenrijkse dorpje Obendorf. Lees verder
A Christmas Carol van Charles Dickens
Het boek A Christmas Carol van Charles Dickens is misschien wel het stereotype kerstverhaal. Een hartverwarmend verhaal waarin de kerstgedachte helemaal naar voren kwam. Op 19 december 1843 publiceerde Dickens het werk dat meteen een doorslaand succes werd. Lees verder
Was er vroeger vaker een witte kerst?
Bij kerstmis denken veel mensen al snel aan romantische plaatjes van besneeuwde dennenbomen. Een 'witte kerst' is voor veel mensen het beeld van een échte kerst, zoals die vroeger was. Maar was er vroeger zo veel vaker een witte kerst dan nu? En als dat niet zo is, hoe is dan dat beeld van een ideale witte kerst ontstaan? Lees verder
