De grote Spaanse koninkrijken Aragon en Castilië

Trending – In oktober 2017 werd de Catalaanse regiopresident Carles Puigdemont afgezet. Hiermee is er nog steeds geen einde gekomen aan de conflicten tussen Catalonië en de Spaanse overheid. Catalonië speelt al sinds de middeleeuwen een belangrijke rol in de Spaanse geschiedenis, net als de middeleeuwse machtsblokken Aragon en Castilië.

Het huidige Spanje bestond in de middeleeuwen uit verschillende koninkrijken. Catalonië was één van die koninkrijken, net als de kleine regio Navarra. De regio maakte sinds de twaalfde eeuw deel uit van de kroon van Koninkrijk Aragon. Catalonië stelde qua oppervlakte niets voor in vergelijking met het Koninkrijk Castilië, dat een groot deel van centraal Spanje in beslag nam. Castilië ontstond in 1151 toen de graaf van Barcelona, Ramon Berenguer, trouwde met koningin Petronella van Aragon. Het andere koninkrijk was Aragon, dat aan de oostkust van Spanje lag. Aragon werd in de vijftiende eeuw geregeerd door Ferdinand II van Aragon (1452-1516).

Huwelijk en machtsuitbreiding Aragon en Castilië

In 1469 gaf koningin Isabella van Castilië (1451-1504) het ja-woord aan Ferdinand van Aragon. Niemand mocht van het huwelijk afweten, omdat haar halfbroer, koning Hendrik IV van Castilië, haar zou onterven zodra hij ervan af wist. Het huwelijk had grote gevolgen voor de machtsverdeling van de Spaanse koninkrijken, want Aragon en Castilië bezaten hierdoor nog meer Spaans grondgebied. De koninkrijken behielden hun eigen bestuur en wetten.

Ferdinand II en Isabella maakten einde aan Reconquista

In 1474 werden Ferdinand II en Isabella koning en koningin van Spanje. Kort daarna belandde het koninklijke echtpaar in de laatste bloedige ontwikkelingen van de Reconquista. Granada, het laatst overgebleven Moorse koninkrijk op het Iberisch  Schiereiland, werd in 1492 terugveroverd door de Spaanse christenen. Mede door het optreden van Ferdinand II en Isabella kwam er na ruim vijfhonderd jaar een einde aan de bloedige oorlogen tussen de Moren en de christenen. Ferdinand II en Isabella richtten in 1478 de inquisitie op, die voornamelijk bedoeld was om joden en moren af te straffen. Hiermee wilde het koningspaar de Spaanse nationale en vooral religieuze eenheid bevorderen.

Dood van Isabella

In 1504 overleed Isabella van Castilië. De Castiliaanse troon kwam daarna korte tijd in handen van haar schoonzoon Filips de Schone (1478-1506). Na zijn dood erfde de Habsburgse koning Karel I, (kleinzoon van Ferdinand II en Isabella en beter bekend als Karel V) , het gebied. In 1516 kondigde hij volledige eenwording van Spanje aan. Aragon en Castilië behielden hun eigen privileges. Voor Catalonië waren de gevolgen ongunstig, want dit betekende het einde van Catalonië als zelfstandige staat.

Ferdinand II verovert Koninkrijk Navarra

De koningin van Navarra, Catharina, sloot een paar jaar eerder een verbond met haar oom, de Franse koning Lodewijk XVI. Ferdinand II zag zijn kans schoon om Navarra aan te vallen en in te lijven bij Aragon. Hij deed dit samen met de beaumonteses, een groep edelen. Het plan slaagde en het koninkrijk Aragon besloeg een nóg groter oppervlakte.

Nederlagen Catalonië na Ferdinand II en karel V

Catalonië stelde op economisch gebied en militair gebied ook na de regeerperiode van Ferdinand en de Karel V weinig voor. Een zwarte periode uit de Catalaanse geschiedenis was onder meer de Dertigjarige oorlog (1618-1648). De strijd tussen de Spaanse koning Filips VI en Frankrijk werd grotendeels uitgevochten op Catalaans grondgebied. Dit leidde in 1640 tot de eerste Catalaanse opstand. Een jaar later sloot de regio zich aan bij de Franse kroon, maar wordt snel daarna weer door Spanje terugveroverd. Ook in de eeuwen daarna ging het Catalonië niet voor de wind. Aan het begin van de achttiende eeuw mislukte de Catalaanse strijd tegen de macht van de Spaanse koning Filips V. Dit leidde er toe dat de bevoegdheden van Catalanen verder werden beperkt. De weerstand tegen de Spaanse macht groeide in de loop van de  eeuwen. De gevolgen van deze gebeurtenissen zijn anno 2017 nog altijd zichtbaar.

Afbeelding:

Wikimedia Commons: Kroon van Castilië

Bronnen:

• Kunst-en-cultuur.infonu.nl: koningshuis Spanje
• Sitges-info.nl: Geschiedenis van catalonië
• Wikipedia.org: Catharina van Navarra
• R. Fagel & E. Storm. (Amsterdam, 2011). Het land van Don Quichot, De Spanjaarden en hun geschiedenis.