De Slag om Warschau 1920
De Pools-Russische oorlog (1919-1921) kende zijn hoogtepunt met de Slag om Warschau op 12 augustus 1920. De nieuwe Poolse Republiek die na de Eerste Wereldoorlog was ontstaan claimde gebieden die voor de oorlog in Russische handen waren en de Sovjet Unie zag Polen als ideale doorvoerroute voor hun communistische idealen. Deze tegenstrijdige belangen zorgden ervoor dat er een oorlog tussen de twee Oost-Europese naties ontstond.
Polen wordt onafhankelijk
Het grondgebied van de Polen was in de tweede helft van de achttiende eeuw verdeeld over Rusland, Oostenrijk en Pruisen tijdens de Poolse delingen (1772, 1793 en 1795). Om hun Poolse onderdanen tevreden te stellen en hen aan hun zijde te verbinden beloofden Oostenrijk-Hongarije en Duitsland in november 1916 dat de Polen een semi-onafhankelijke Poolse staat zouden krijgen. Gedurende de oorlog pleitten prominente Polen ook bij de geallieerden om een eigen staat, maar de geallieerden zagen het niet zitten om hun Russische partner tegen de haren in te strijken. Toen Rusland in 1917 echter in totale chaos verkeerde door de revoluties binnen de eigen landsgrenzen, keerden de kansen van de Polen. Bij de vredesbesprekingen in 1918 en 1919 werd vastgesteld dat Polen zijn onafhankelijkheid zou krijgen.
Polen maakt plannen voor gebiedsuitbreiding
De Polen creëerden een op Westerse grondslag gebouwde overheid met aan het hoofd de anti-Russische militair Jozef Pilsudski. Pilsudski zag het als zijn missie om de Poolse grenzen van 1772 terug te krijgen en startte de onderhandelingen met Oekraïne, Litouwen en Belarus voor een ‘bondgenootschap’. Alle drie de staten zagen niet veel in een unie, waardoor Pilsudski’s plan in het water viel. Ondertussen drongen ook de Westerse geallieerden er op aan dat Pilsudski zijn imperialistische plannen moest staken, zodat een oorlog tussen de Russen en de Polen uit zou blijven.
Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!
Pools-Russische oorlog gaat van start
De Sovjet Unie probeerde inmiddels met man en macht de rust in eigen land te herstellen onder leiding van Vladimir Lenin. Ook hadden zij als doel hun ideologie te verspreiden door middel van het Rode Leger. Door de aanhoudende burgeroorlog in de Sovjet Unie zag Pilsudski zijn kans schoon en besloot in februari 1919 een leger in noordoostelijke richting te sturen om zoveel mogelijk gebied in bezit te nemen. Het Poolse leger ontmoette weinig verzet en tegen september 1919 hadden ze grote delen van Wit-Rusland en Oekraïne in bezit.
Russen naderen Warschau
Eind 1919 besloten de Russen de wapens op te nemen tegen de groeiende macht van de Polen. Aanvankelijk leek Polen de overhand te hebben, maar in het voorjaar van 1920 wist de Sovjet Unie de Poolse troepen terug te dringen en de Poolse hoofdstad Warschau te naderen. De onrust groeide in Polen terwijl het Russische gevaar loerde en dit leidde tot de val van het Poolse kabinet. Minister-president Wladislaw Grabski vormde in juli 1920 snel een crisiskabinet en zocht hulp bij de Westerse grootmachten. Smekend om hulp bij de verdediging van Warschau ging hij akkoord met de eis van het Westen dat de ingenomen gebieden teruggegeven dienden te worden.
Hulp van het Westen
Als gevolg van de afspraken tussen de Westerse staten en de Poolse overheid kwam een leger geallieerden op 25 juli 1920 Warschau binnen. Hooggeplaatste Franse en Britse militairen en grote hoeveelheden wapens werden in Warschau geïnstalleerd en de Polen kregen instructies hoe zij de Russen dienden te stoppen. Begin augustus naderden de Russen Warschau en werd het gehele Poolse leger ingezet voor de verdediging van de hoofdstad.
Legermacht Polen
Op 8 augustus 1920 gaf de Russische legerleiding het teken om Warschau in te nemen, er van uitgaand dat de Polen op het punt stonden om zich over te geven. De stad werd van verschillende zijden aangevallen. Intussen bestond Pilsudski’s leger uit 185.000 man en groeide dit aantal tot 370.000 manschappen in de twee weken die volgden. De eerste aanval begon op 12 augustus 1920.
Einde Slag om Warschau
Na de eerste aanvallen brak er chaos uit in het Russische leger als gevolg van slechte coördinatie en gebrekkige communicatie tussen de legeronderdelen. De Polen maakten handig gebruik van deze chaos en plunderden het hoofdkwartier van het Rode Leger. In razend tempo werd het hoofdkwartier met behulp van tanks en vrachtwagens bestormd en vervolgens leeggehaald. Het was de eerste keer dat deze blitzkriegtactiek in de twintigste eeuw gebruikt werd. In de dagen die volgden deelden de Polen klap op klap uit aan het in chaos verzande Rode Leger en de Russen zagen zich genoodzaakt om 21 augustus de aanval op Warschau te staken.
