Een kijkje in grootmoeders keuken

Het voedsel van vroeger was van een ander kaliber dan het voedsel van nu. Tegenwoordig kunnen wij via import en nieuwe kweektechnieken het hele jaar door groente en fruit van elk seizoen op tafel zetten. Daarnaast kennen wij tegenwoordig naast ‘de elleboogjes’ allerlei andere soorten excentrisch eten. Lees hier over de keuken van grootmoeders tijd. 

Vroeger at de gemiddelde Nederlander steevast elke avond aardappelen, vlees (bijvoorbeeld draadjesvlees) en groente. Velen herinneren zich de griesmeelpap met vel en de tot snot gekookte andijvie. Bovendien was het gebruikelijk om tussen de middag warm te eten.

Toen eten nog niet geïmporteerd werd

Vroeger at men dus vooral aardappelen, groente en vlees. Daarnaast waren groenten en fruit seizoensgebonden waardoor verse appels kopen in de zomer al lastig kon zijn. Broccoli, paprika of courgette waren tijdens de jaren ’40 en ’50 nog niet op grote schaal verkrijgbaar. Mensen hadden nog niet gehoord van excentrieke importproducten zoals avocado’s. Toen de rijkere families na de Tweede Wereldoorlog bananen inkochten, aten zij ze nog met schil en al. Ze wisten simpelweg niet hoe je ze moest eten. Pasta in de vorm van elleboogjes werd destijds al apart gevonden, maar deze werden in de jaren ’20 al geproduceerd en zijn eigenlijk helemaal niet Italiaans.

Hollandse pot

De ambachtelijke versie van een appelbeignet werd begin 20e eeuw vaak gegeten tijdens bijvoorbeeld een oudjaarviering. Zo hoort er volgens De Keuken –en Huishoudgids van 1905 een gat in de appelbeignets te worden aangebracht en vergeet vooral de ‘eenige druppels slaolie’ niet voor een smakelijk eindresultaat.
Voor een maaltijd tijdens de werkweek werd vaak draadjesvlees op tafel gezet. De ingrediënten bestonden uit onder andere 1 kilo runderlappen, uien, azijn, bloem, wortel en runderbouillon. Het toegevoegde donkerbruine bier en de roomboter maken het een bijzonder smakelijk recept wat zo’n 2 ½ uur op het fornuis moest stoven.

Het Engelse ‘Good Housekeeping’s Cookery Book’

Dit huishoudboek geeft tips over etiquette, hoe een lunch voor een grote groep bereid moet worden en dieettips. Zo mocht een vrouwelijke typiste 2000 calorieën binnenkrijgen, terwijl een huisvrouw wel 2400 calorieën naar binnen mocht werken. Tijdens ‘spring cleaning’ was een inname van 3000 calorieën zelfs geoorloofd. Het boek geeft tips om af te vallen, waarbij vette levensmiddelen moesten worden vermeden, en om aan te komen moest men de maag laten wennen aan een grotere hoeveelheid voedsel waarbij het ontbijt het liefst bestond uit ei, bacon, vis of vlees met beboterde toast.

Hersenen, niertjes, lever en harten

Voor de Tweede Wereldoorlog werd elk lichaamsdeel van het geslachte beest gegeten. Destijds werd er meer orgaanvlees gegeten.
De hersenen werden meestal aangeleverd met hoofd en al en werd beschouwd als een delicatesse. Kalfshersenen, lamshersenen of schapenhersenen konden bijvoorbeeld op toast worden gegeten.
Een hart moest lang en op een klein vuur gekookt worden zodat het mals werd, hetzelfde gold voor de tong.