IJsland en de Vikingen

Een ieder die een dezer dagen het Europees Kampioenschap voetbal heeft gekeken kent de rituelen van de IJslanders. Vergelijkbaar met de ‘haka’ van de Nieuw-Zeelanders hebben de IJslanders een dans die bestaat uit het klappen van de handen boven het hoofd terwijl er ‘huh’ geschreeuwd wordt. Dit gaat vervolgens steeds sneller en steeds harder.  Op het eerste gezicht leek het een eeuwenoud Viking-ritueel te zijn, dit is echter niet het geval.

Ontstaansgeschiedenis IJsland

20 miljoen jaar geleden ontstond IJsland door een vulkaan uitbarsting. Lange tijd bleef het eiland onbewoond. De waarschijnlijk eerste bewoners kwamen eind van de 8ste eeuw en waren Ierse monniken die zochten naar een vroom en vredig leven. Hoewel er Romeinse munten op IJsland gevonden zijn uit 300, is het waarschijnlijk dat latere kolonisten deze naar het eiland hebben gebracht.

Benamingen van IJsland

Door de ontdekkingsreiziger Pytheas van Massalia werd het huidige IJsland Thule genoemd, wat ‘het land in het hoge noorden’ betekent. Of Pytheas het ook echt over IJsland had is discutabel. Het is namelijk waarschijnlijker dat hij Noorwegen bedoelde. Toen de eerste Vikingen arriveerden, waarschijnlijk rond 860, verdwenen de Ierse monniken van IJsland. Waarschijnlijk zijn zij met geweld gedwongen te vertrekken. De Vikingen stuitten per toeval op IJsland, omdat zij door slecht weer voor de kust van IJsland uitkwamen. Zij noemden IJsland Snœland, wat Sneeuwland betekend. Al snel werd het eiland weer verlaten. Tot de Zweedse Viking Svavarsson in 875 het eiland rondzeilde en ontdekte dat het een eiland was, hernoemde hij het Garðarshólmi, wat Gardars eiland betekend. De Noorse Viking Vilgerðarson noemde het eiland Island, wat dus IJsland betekent en gekozen werd om kolonisten af te schrikken zich op het eiland te vestigen, zodat het exclusief zou blijven.

Kolonisatie van IJsland

De kolonisatie van IJsland staat omschreven in de saga Landnámabók. Rond 874 kwam de eerste permanente bewoner van IJsland voor het eerst aan land: het Noorse stamphoofd Ingólfur Arnarson. Hij ging een paar jaar na zijn eerste landcontact met zijn stam in Reykjavik wonen. Infólfur was het eerste Noorse stamhoofd dat zich op IJsland vestigde, maar zeker niet de laatste. Vele Noorse stamhoofden, stammen en bijbehorende tot slaaf gemaakten volgden. De belangrijkste reden hiervoor was waarschijnlijk dat zij wilden vluchten voor het regime van koning Harald Schoonhaar.

Eerste parlement

Op IJsland ontstond naar alle waarschijnlijk het eerste parlement in de wereld. Besloten werd dat alle stamhoofden met elkaar zouden moeten vergaderen over onderwerpen die voor allen belangrijk waren. Vanaf 930 verzamelden de stamhoofden zich iedere zomer om wetten te maken, onenigheden op te lossen en recht te spreken. De wetten werden niet vastgelegd op papier maar onthouden door een gekozen wetspreker.

IJsland op het EK

In deze korte ‘Vikingengeschiedenis’ met betrekking tot IJsland zou het ritueel/de dans wat de IJslanders nu uitvoeren bij het EK terug te vinden moeten zijn. Dit is echter niet het geval. Het klappen en ‘huh’ schreeuwen schijnt afkomstig te zijn uit Schotland. Hier moedigen supporters van de club Motherwell FC op deze manier hun spelers aan. De rijke Vikingengeschiedenis van IJsland heeft hier dus naar alle waarschijnlijkheid niets mee te maken.