Van Pythagoras tot Tesla: 5 beroemde vegetariërs uit de geschiedenis

Het vegetarisme lijkt vooral iets van deze tijd, maar niets is minder waar! Door de eeuwen heen zijn er vele grote denkers geweest die vegetariër waren. De redactie besloot om vijf van deze intrigerende vleesonthouders onder de loep te nemen.

De wiskundige Pythagoras (572 v.Chr. – 500 v.Chr.)

De Griekse geleerde en wiskundige Pythagoras volgde een vleesloos dieet. Zijn dieet werd aanvankelijk het “Pythagorische dieet” genoemd, totdat het woord ‘vegetariër’ populair werd aan het einde van de 19e eeuw. Pythagoras kwam op voor de rechten van dieren in het oude Griekenland: “Zolang mensen dieren blijven vermoorden, zullen mensen elkaar blijven doden. Hij die het zaad van moord en pijn zaait, zal nooit vreugde en liefde kunnen oogsten.” Het idee om vlees in ons eigen vleselijke lichaam te nemen vond hij ronduit bespottelijk.

De prediker Franciscus van Assisi (1182 – 1226)

Franciscus van Assisi, geboren te Italië, was een prediker die de kloosterorde van de Franciscanen heeft gesticht. Er bestaat discussie over de vraag of Franciscus wel een vegetariër was. Vanwege zijn grote compassie jegens dieren is het zeer waarschijnlijk dat hij zich onthield van vlees, of in ieder geval weinig vlees at. Daarnaast was het in kloosterordes in die tijd gewoonlijk om je te onthouden van het eten van vlees. Franciscus staat bekend om zijn liefde voor dieren en er wordt gezegd dat hij overal gevolgd werd door dieren, met name door een lam. Voor Franciscus van Assisi waren alle wezens gelijk en was er geen schepsel dat gedomineerd, uitgebuit of misbruikt mocht worden. Dat dierendag tegenwoordig op 4 oktober wordt gevierd heeft zijn oorsprong bij Franciscus: dit was namelijk zijn sterfdag.

In de negentiende eeuw maakte Nederland kennis met vegetarisme. Niemand minder dan Ferdinand Domela Nieuwenhuis was een van de eerste porminente Nederlanders die overging op een vleesloos dieet. In 1894 werd de Nederlandsche Vegetariërsbond opgericht. In Geschiedenis Magazine 6 van 2024 vertelt Charlotte Kleyn meer over de eerste vegetariërs in Nederland.

‘Homo universalis’ Leonardo Da Vinci (1452 – 1519)

Leonardo Da Vinci, leefde gedurende de Renaissance en was bekend vanwege zijn studies over wiskunde, anatomie, bouwkunde, kunst en luchtvaart. Er is weinig bekend over het persoonlijke leven van Da Vinci, maar zijn liefde voor dieren is wel goed gedocumenteerd. Via brieven en teksten weten historici dat hij gekooide vogels kocht om ze vervolgens vrij te laten. Hierover zei hij: “Als de mens vrijheid wilt, waarom houdt hij dan vogels en dieren in kooien? Wij leven door de dood van anderen!” Da Vinci zei ook dat zijn lichaam geen tombe voor andere wezens zou zijn en onthield zich dus van vlees.

Filosoof Voltaire (1694 – 1778)

Francois Marie Arouet, beter bekend als Voltaire, was een uitgesproken Franse schrijver wiens werk synoniem staat met de 18e eeuwse Verlichting. Hij was een dierenrechtenactivist. Voltaire pleitte voor dierenrechten en betwistte de notie dat dieren machines waren zonder begrip of gevoel. In zijn geschriften is een aantekening gevonden dat lijkt op de zin ‘je bent wat je eet’: “Mensen gevoed door slachting en het drinken van sterke dranken, hebben allemaal gevangen en dor bloed dat hun op honderd verschillende manieren gek maakt.” Hoewel er geen direct bewijs is dat Voltaire vegetariër was, lijkt zijn werk dat wel zeer sterk te suggereren.

Uitvinder Nikola Tesla (1856 – 1943)

Nikola Tesla was een Servische uitvinder en natuurkundige, die wordt geroemd om zijn ruim 700 uitvindingen. De vorm van elektriciteit die gebruikt wordt om onder andere computers (wisselstroom) draaiende te houden is te danken aan het werk van Tesla. De meeste bronnen vermelden dat Tesla geleidelijk aan overging op een vegetarische dieet. Als eerste stopte hij met het eten van vlees, behalve vis. Vervolgens at hij ook geen vis meer. Tesla gebruikte zuivelmelk als zijn voornaamste bron van proteïne na het afzweren van vlees. Over vegetarisme was hij duidelijk: “Vegetarisme is een lovenswaardig vertrekpunt  van de gevestigde barbaarse gewoonte. Dat we kunnen leven op planten als voeding en tegelijkertijd ons werk goed kunnen uitvoeren is geen theorie, maar een wel bewezen, aangetoond feit.”