Verdrag van Schengen

In 1985 is het Schengen akkoord getekend. Dit akkoord regelt het vrije verkeer van personen en goederen binnen de Europese Unie. Frankrijk behoorde toen, evenals Nederland, tot de oprichters van deze paspoortunie. Hoe is dit verdrag ontstaan?

Tot aan het begin van de 20e eeuw was er sprake van vrij personenverkeer binnen Europa. Zo kon men in deze periode probleemloos zonder paspoort reizen van Parijs naar Sint Petersburg. Dit veranderde echter met het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog in 1914. Uit het oogpunt van veiligheid begonnen de Europese landen hun grenzen te voorzien van paspoortcontroles, een systeem dat zij ook na de vrede van Versailles zouden blijven handhaven.

Paspoortunie

Al snel realiseerden sommige landen zich echter dat al deze controles een onnodige belemmering vormden. Nadat Ierland zich in 1922 onafhankelijk verklaarde van Groot-Brittannië voerden beide landen wetten in om elkaars grondgebied op het gebied van immigratie als het eigen territorium te beschouwen. Gedurende de Tweede Wereldoorlog tekenden de regeringen in ballingschap van Nederland, België en Luxemburg een soortgelijk verdrag. De overeenkomst, die in 1948 van kracht ging, creëerde de zogeheten ‘grenzeloze Benelux’.

Schengen

Met de verdere integratie van de Europese Unie in de jaren ’60 en ’70 gingen er ook steeds meer stemmen op om van heel Europa één paspoortunie te maken. Verscheidene landen, waaronder Groot-Brittannië, wilden hier echter niet aan deelnemen. In 1985 besloten Frankrijk, West-Duitsland en de Benelux landen daarom om een eigen paspoortunie op te richten. Het verdrag werd getekend op de rivierboot ‘Princess Marie-Astrid’ op de rivier de Moselle, ter hoogte van het 1.500 inwoners tellende Luxemburgse dorpje Schengen.

Acquis Communautaire

In 1995, slechts vijf jaar nadat het verdrag van Schengen van kracht was gegaan, besloot de rest van de EU-landen, met uitzondering van Groot-Brittannië en Ierland, alsnog deel te nemen aan de paspoortunie. Het verdrag werd daarmee opgenomen in de ‘Acquis Communautaire’, ofwel de wet- en regelgeving van de EU. In 2007 werd het Schengen gebied verder uitgebreid met de toetreding van een groot aantal Oost-Europese landen, waaronder Polen, Hongarije en Litouwen. De laatste toevoeging aan het verdrag was Liechtenstein, dat sinds 19 december 2011 de paspoortcontroles voor EU-landen heeft afgeschaft.

Dit artikel is een bewerking van een artikel dat eerder op IsGeschiedenis verscheen. Het is aangepast om het beter te laten aansluiten op het nieuws.

Dit artikel is geschreven binnen het kader van de Europese Parlementsverkiezingen. In 2019 werden negende verkiezingen van het Europees Parlement gehouden. In Nederland werd er op 23 mei gestemd.

Meer weten over de EU? In ons dossier over Europese politiek lees je er alles over.