De bokkenrijders

Vijf bendes uit de Nederlandse geschiedenis

Al eeuwen lang bestaan er criminele bendes in Nederland, van het rebellenleger de Zwarte Hoop tot de bende van Oss. Hier zijn de meest bekende.


1 Bokkenrijders


In de 18e eeuw teisterde een aantal kleine bendes bestaande uit bedelaars en landlopers Zuid-Limburg, de Kempen, het Land van Herve, de regio Luik en de Voerstreek. Vooral boerderijen en pastorieën waren het doel, er was sprake van geweld en diefstal. Als snel werden deze bendes onderdeel van een mythe, er kwamen wilde verhalen over de Bokkenrijders. Volgens het volksgeloof hadden ze een pact met de duivel gesloten en gingen ze eens per jaar naar Mookerheide om daar naar hun meester, de duivel te gaan. ’s Nachts waren het geesten die op bokken door de lucht reden en de volgende leus riepen: ‘Over huis, over tuin, over staak en dat tot Keulen in de wijnkelder!’ Uiteindelijk zijn er 486 mensen veroordeeld waarvan negentig procent ter dood gebracht is. Een groot deel van deze mensen is waarschijnlijk onschuldig omdat bekentenissen vaak werden afgedwongen door middel van marteling.


2 Bende van Venlo


In 1993 en 1994 werd Noord-Limburg opgeschrikt door een groot aantal gruwelijke misdaden. Deze werden gepleegd door de Bende van Venlo, een groep mannen van Nederlandse en Turkse komaf tussen de 14 en 56 jaar. Het enige motief voor hun daden was geld. In 1997 werden achttien mannen veroordeeld door de rechtbank in Roermond tot straffen tussen de tien jaar en levenslang gevangenisstraf. Leider van de bende was de Venlose Frenkie Peeters, zijn bende pleegde meer dan 250 delicten waaronder een groot aantal moorden.


3 Hells Angels


In 1948 werd de motorclub Hells Angels in Amerika opgericht. De club ging internationaal en op 28 oktober 1978 kwam er in Amsterdam een Nederlandse variant, deze kreeg de naam Hells Angels Holland. In 1995 werden de Hell Angels voor het eerst gelinkt aan criminaliteit. De bende zou aan vrouwenhandel, productie van amfetaminen en handel in gestolen auto’s doen. Op 12 februari 2004 werden drie leden van het Limburgse deel van de club vermoord door andere clubgenoten. Twaalf leden werden veroordeeld tot zes jaar gevangenisstraf.


4 Bende van Oss


Deze bende criminelen was van 1888 tot 1934 actief in het Brabantse Oss. De families De Bie en Hendriks speelden de hoofdrol in de activiteiten. De bende pleegde in totaal 24 moorden en verder talloze roofovervallen, brandstichtingen en inbraken. In 1934 werd de Marechaussee op de zaak gezet en verschillende bendeleden bekende schuld. Door deze bekentenissen kwam de zaak al snel aan het rollen en werden 71 mensen opgepakt en veroordeeld. De bende is verantwoordelijk voor in totaal 1100 delicten, gepleegd door 1500 daders.


5 Zwarte Hoop


De bende Zwarte Hoop was een Fries rebellenleger dat in de 16e eeuw streed voor een vrij Friesland. Friesland was namelijk in handen gevallen van de Saksische en Habsburgse vorsten. De bende werd opgericht en geleid door Pier Gerlofs Donia ook wel de Grote Pier genoemd. In 1517 brandde de bende Alkmaar plat en in juni van dat jaar leidde ze het Beleg van Medemblik waarbij ze de stad plunderden en vernielden. Nadat Pier in 1520 stierf nam Wijerd Jelckama het over, de bende hield op te bestaan in 1523. De Gelderse Friezen was een bijnaam die de bende kreeg omdat er veel Gelderse huurlingen in het leger zaten. Op het hoogtepunt had de Zwarte Hoop vierduizend leden.


Afbeelding:


  • De Nederlandse geschiedenis kent heel wat bendes, hier de meeste bekende: Theo Molkenboer (1871-1920) [Public domain], via Wikimedia Commons

Bronnen 


Ook interessant: 

Rubrieken: 

Landen: 

Tijdperken: 

Vergeten D-Day: Italië, 1943

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement.

cover GM3

Het extra dikke nummer van Geschiedenis Magazine verschijnt omstreeks 18 april. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement om dit nummer zonder verzendkosten te ontvangen. 

Lees het eerste jaar Geschiedenis Magazine extra voordelig én kies een welkomstcadeau!

Covers OA

Iedere maand meeslepende en prachtig geïllusteerde verhalen over de geschiedenis van Amsterdam.

GM 2 cover - nu in de winkel

Het tweede nummer van 2024 is verschenen. Koop dit nummer bij een kiosk of boekhandel bij jou in de buurt

Piet Hein

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement.