Geschiedenis van de Paralympische Spelen

In 2024 gaan de Paralympische Spelen van start in Parijs. De voorloper van dit evenement, de Stoke Mandeville Games, werd voor het eerst georganiseerd in 1948. In de afgelopen decennia zijn de Paralympische Spelen uitgegroeid van een klein evenement naar een groot spektakel, maar toch kent de geschiedenis van de beweging ook zo haar tegenslagen en controverses.

Gehandicapte sporters op de Olympische Spelen

Voor het ontstaan van de Paralympische Spelen was het niet ongebruikelijk dat gehandicapte sporters simpelweg deelnamen aan de gewone Olympische Spelen. Zo nam de Amerikaanse atleet George Eyser in 1904 met een kunstmatig been deel aan verscheidene atletiekwedstrijden en presteerde de Hongaar Karoly Takacs uitzonderlijk goed op de schietevenementen van de Spelen van 1948 en 1952, gezien het feit dat hij een van zijn armen miste.

Stoke Mandeville Games

In 1948, tegelijkertijd met de Olympische Spelen in Londen , werden in het Britse plaatsje Stoke Mandeville voor het eerst speciale wedstrijden voor gehandicapte sporters georganiseerd. Het evenement was opgezet door Ludwig Guttmann, een Duitse arts die in het lokale ziekenhuis werkte met gewonde en verlamde soldaten. Aan deze eerste Paralympische wedstrijden mochten dan ook alleen Britse veteranen deelnemen, maar desalniettemin kreeg het evenement de titel ‘Internationale Rolstoelwedstrijden van 1948’. Vier jaar later werden de Stoke Mandeville Games echt internationaal toen ook de Nederlandse veteranen meededen aan de wedstrijden.

Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!

Paralympische Spelen van 1960

In 1960 nam de Olympische beweging het voorbeeld van de Stoke Mandeville Games over en werden er tijdens de Spelen van Rome in 1960 voor het eerst ook Paralympische Spelen georganiseerd. De naam ‘Paralympics’ was een samenvoeging van de Engelse woorden ‘Olympics’ en ‘paraplegic’ (patiënt met dwarslaesie), aangezien aanvankelijk alleen mensen in een rolstoel deel mochten nemen. Desondanks namen ruim 400 atleten deel aan het evenement en werd het een groot succes.

Groei van de Paralympics

Vier jaar later, met de Spelen van Tokyo in 1964, werden de Paralympische Spelen daarom opnieuw opgenomen in het programma. Deze tweede editie zag een groei van het aantal deelnemers en de introductie van een aantal nieuwe onderdelen, waaronder de rolstoelrace. In de loop der tijd werden de Paralympische Spelen bovendien ook opengesteld voor steeds meer soorten handicaps. Zo mochten mensen met geamputeerde ledematen, visueel gehandicapten en mensen met gemengde beperkingen (‘les autres’) vanaf de Spelen van 1976 in Toronto ook deelnemen aan de Paralympics.

Tegenslagen voor paralympiërs

Ondanks het grote succes van de Paralympische Spelen kende het evenement ook een aantal tegenslagen. Zo weigerde de Sovjet-Unie in 1980 de Paralympics in eigen land te organiseren, waardoor de gehandicapte sporters moesten uitwijken naar Arnhem. Ook de Spelen van Atlanta in 1996 waren een teleurstelling voor de Paralympische beweging, want ondanks een recordaantal deelnemende landen werd er door de media vrijwel geen aandacht besteed aan de Paralympics.

Spaanse fraude

Dit in grote tegenstelling tot vier jaar later in Sydney, toen de Paralympische Spelen opgeschud werden door een groot schandaal. De basketbalfinale was namelijk gewonnen door een ploeg ‘verstandelijk gehandicapten’ uit Spanje, maar na een officieel onderzoek bleek later dat slechts twee van de twaalf Spaanse sporters daadwerkelijk leden aan een mentale stoornis. De winnende ploeg werd daarop gediskwalificeerd en de fraudeurs moesten hun medailles weer inleveren.

Londen 2012

Als een gevolg van het incident in Sydney besloot het International Paralympic Committee (IPC) alle verstandelijk gehandicapten voortaan uit te sluiten van deelname aan Paralympische wedstrijden. Dit besluit bleef vervolgens gehandhaafd voor de Paralympische Spelen van 2004 in Athene en 2008 in Bejing. In de aanloop naar de Paralympics van 2012 is echter besloten om verstandelijk gehandicapte atleten weer deel te laten nemen aan het evenement.