Home » Reportage
Karolingische Rijk 843 Verdun

Godfried ‘de Gevangene’ van Verdun verstrikt in machtsstrijd

Toen de Duitse keizer in 1018 een strafexpeditie naar Vlaardingen stuurde, was de keuze voor de commandant ervan snel gemaakt. Hij gaf het bevel van de graaf Verdun. Deze graaf stamde uit een dynastie van trouwe onderdanen van de Ottoonse keizers. Haar leden sloegen regelmatig opstanden namens hun vorsten neer. Ze kenden echter niet alleen maar overwinningen. De vader van de graaf in kwestie, Godfried van Verdun, had zoveel tijd in krijgsgevangenschap doorgebracht, dat het hem de bijnaam ‘de Gevangene’ opleverde.

Karolingische Rijk verdeeld

In 843 was het enorme Karolingische rijk in West-Europa onder de drie zoons van de overleden keizer Lodewijk de Vrome verdeeld. Hierbij kregen de jongere zoons Karel de Kale en Lodewijk de Duitser respectievelijk het huidige Frankrijk en Duitsland toebedeeld. Lotharius, de oudste zoon, kreeg het zogenaamde Midden-Francië. Dit omvatte ruwweg een verticale strook gebied, van Friesland tot aan de Middellandse Zee en Noord-Italië. Midden-Francië viel echter al snel ten prooi aan de ambities van haar buren. Karel en Lodewijk hadden namelijk hun oog laten vallen op Lotharingen, dat tussen hun twee rijken in lag. Toen de zoon van Lotharius in 869 kinderloos overleed, zagen zijn ooms hun kans schoon. Ze marcheerden Lotharingen ter hoogte van Verdun binnen en besloten het na een korte confrontatie in tweeën te delen. In het verdrag van Meerssen van 870 verdeelden beide vorsten het gebied in een westelijke en een oostelijke helft.

Strijd om Lotharingen

Hiermee waren echter de conflicten rondom Lotharingen  nog lang niet voorbij. Dat kwam mede doordat er een nieuwe dynastie in het Duitse Rijk was opgestaan. In 919 de wisten de Ottonen het Duitse koningschap te bemachtigen. Koenraad I wees de Ottoonse Hendrik de Vogelaar als zijn opvolger aan, in de hoop dat hij de stabiliteit in het Rijk zou weten te herstellen. Deze Saksische dynastie was de Franken al eeuwenlang vijandig gezind. De twee rijken begonnen elkaar daarop hevig te bestrijden. Gezien zijn strategische ligging, was Lotharingen hierbij een van de voornaamste strijdtonelen. In 925 ging het hertogdom grotendeels in Ottoonse handen over, maar de strijd ging onverminderd door.

Opper-Lotharingen Neder-Lotharingen Godfried

Godfried van Verdun

De lokale adel in Lotharingen raakte tot over zijn oren betrokken bij dit getouwtrek. Zo ook de Lotharinger Godfried van Verdun. Zijn gebied lag namelijk  middenin de frontlinie van de politieke concurrentiestrijd tussen de twee vorsten. Hij was door huwelijksbanden aan de Ottonen verbonden en steunde daarom de pas gekroonde Duitse keizer Otto I. Dit plaatste Godfried lijnrecht tegenover de pro-Franse Reinier IV van Henegouwen. Diens familie had Lotharingen in de vroege tiende eeuw beheerd, maar was door de Ottonen verdreven. Reinier had zich hier nooit bij neergelegd. In 973 probeerde hij daarom met de steun van enkele lokale edelen om Lotharingen namens de Franse koning te heroveren. Dit mislukte, maar Reinier liet zich door de tegenslag niet ontmoedigen.

Driemaal gevangengenomen

In 976 viel Reinier nogmaals met Franse steun Lotharingen binnen. Hij trof Godfried bij Bergen. Reinier werd opnieuw teruggeslagen, maar tijdens de veldslag slaagde hij er wel in de zwaargewonde Godfried gevangen te nemen. Deze werd na verloop van tijd vrijgelaten, maar de machtsstrijd in Lotharingen ging onverminderd door. De Franse koning Lotharius viel in 984 het gebied binnen en trok naar Verdun, dat door werd Godfried verdedigd. Lotharius veroverde de stad en nam Godfried gevangen. De graaf zou twee jaar in gevangenschap doorbrengen.

In 987 kwam de Hugo Capet echter op de Franse troon. Deze vorst toonde een stuk minder interesse in Lotharingen en stond bovendien op goede voet met Godfrieds familie. Daarom liet hij Godfried nog datzelfde jaar vrij. In 989 werd Godfried voor de derde en laatste maal gevangen genomen, deze keer door de graaf van Vermandois. Deze liet hem pas in 995 weer gaan. Zeven jaar later overleed Godfried. Zijn zoon werd uiteindelijk vanwege zijn loyaliteit door de keizer tot hertog van Lotharingen benoemd. Wat Lotharingen betreft, dit gebied zou voor de komende zes eeuwen onder Duits bewind vallen. Daarna werd het door Frankrijk veroverd, waar de provincie vandaag de dag nog steeds deel van uitmaakt.

Bronnen:

Afbeelding:

Ook interessant: 

Rubrieken: 

Landen: 

Tijdperken: 

Onderwerpen: 

Vergeten D-Day: Italië, 1943

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement.

cover GM3

Het extra dikke nummer van Geschiedenis Magazine verschijnt omstreeks 18 april. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement om dit nummer zonder verzendkosten te ontvangen. 

Lees het eerste jaar Geschiedenis Magazine extra voordelig én kies een welkomstcadeau!

De wieg van de Zijderoute

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement.

Piet Hein

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement.

Meld je nu aan voor onze nieuwsbrief.