Maand van de geschiedenis: wat een ramp!
Rampen zijn van alle tijden. Sommige rampen zijn groot en vegen hele landstreken van de kaart, andere rampen zijn klein en treffen soms maar enkele personen. Bij sommige rampen overlijdt geen mens, maar zijn de gevolgen alsnog jarenlang merkbaar. Hoe groot of klein ook, altijd hebben rampen hun sporen in de geschiedenis achtergelaten.
Tijdens de Maand van de Geschiedenis zijn er in heel Nederland activiteiten zoals lezingen, tentoonstellingen, excursies, rondleidingen, films en optredens. Een overzicht van alle activiteiten vind je op de website van de Maand van de Geschiedenis.
Op IsGeschiedenis lees je van alles over verschillende bekende en onbekende, grote en kleine rampen uit het verleden.
De uitbarsting van de Tambora, de grootste natuurramp ooit?
De uitbarsting van de vulkaan Tambora in april 1815 is de grootste vulkaanuitbarsting die ooit beschreven is. De explosies waren zo luid dat men honderden kilometers verderop dacht dat er kanonnen werden afgevuurd. De uitbarsting vaagde de bevolking van het rijkje Tambora, aan de voet van de vulkaan, volledig van de kaart. Maar hoe groot de gevolgen van de ramp echt waren, werd maanden later pas duidelijk…
Dichter bij huis heeft zich ooit een soortgelijke ramp voorgedaan. Wie vanaf de witte huisjes met blauwe daken over de baai bij Santorini uitkijkt, kijkt eigenlijk in de enorme krater die achterbleef nadat in 1650 voor Christus een vulkaan ontplofte. In Geschiedenis Magazine 7 van 2022 vertelt Joost Vermeulen meer over deze ramp.
De grootste scheepsramp in Nederland
In 1907 voltrok zich voor de kust van Hoek van Holland een enorme scheepsramp. In het zicht van de haven verdween het stoomschip Berlin met 143 mensen aan boord in de golven. Door een storm werd het schip op de havenhoofden gedreven en brak. Er werd een grote reddingsoperatie opgezet en Prins Hendrik kwam naar Hoek van Holland om slachtoffers én redders een hart onder de riem te steken. Hij was overigens niet de enige die naar de ramp kwam kijken. In de dagen die volgden, ontstond er een heel nieuw fenomeen: ramptoerisme.
Een langzame ramp met grote gevolgen
In 1979 merkte de eigenaar van een pompstation in het Amerikaanse dorpje Centralia dat de ondergrondse opslagtanks van zijn pompstation ineens erg warm werden. Niet alleen zijn tanks werden warm, de hele bodem was warm. Al snel werd duidelijk dat er zich onder de grond een enorme ramp afspeelde. Diep in de grond woedde een enorme brand.
De enorme gevolgen van de Zuiderzeevloed van 1916
In de nacht van 13 op 14 januari 1916 bezweken de dijken op diverse plaatsen aan de Zuiderzee. Er vielen vijftig doden, wat nog meevalt als je kijkt naar het enorme rampgebied. Niet minder dan vijf provincies hadden te kampen met overstromingen. Na de ramp trok de Nederlandse regering alles uit de kast om een dergelijke ramp voor eens en voor altijd uit te sluiten.
De Delftse Donderslag
Op 12 oktober 1654 sloeg het noodlot toe in Delft. Het kruithuis, waar de voorraden buskruit van de stad lagen opgeslagen, ontplofte. De knal was zo hard, dat men naar verluidt op Texel nog een gerommel hoorde dat deed denken aan onweer. Doordat het kruithuis middenin dichtbebouwd gebied stond, was de schade enorm. Het aantal doden dat viel, is nooit helemaal bekend geworden.
Sprinkhanenplaag in Palestina
Nee, dit gaat niet over een Bijbelse plaag. Al zullen er vast mensen geweest zijn die aan de Bijbelse plagen dachten toen Palestina in 1915 door een grote sprinkhanenplaag getroffen werd. Maandenlang teisterden sprinkhanen de akkers en vraten de gewassen op, terwijl de voedselprijzen opliepen.
30 jaar geleden: de Bijlmerramp
Dertig jaar geleden, op 4 oktober 1992 stortte een Israëlisch vrachtvliegtuig neer in de Amsterdamse wijk Bijlmer. Het vliegtuig kwam iets na half zeven ’s avonds neer op twee flatgebouwen in de wijk. De ravage en de chaos waren enorm en dagenlang werd er gevreesd voor honderden slachtoffers. Uiteindelijk zijn er 43 dodelijke slachtoffers geteld. Vier mensen aan boord van het vliegtuig en 39 mensen op de grond kwamen om het leven.
Australische konijnenplaag, een ramp die al meer dan een eeuw gaande is
Bij konijnen denk je wellicht niet snel aan een ramp, maar in Australië weten ze wel beter. Nadat kolonisten uit Europa konijnen meenamen, verspreidden de knuffelige knaagdieren zich razendsnel over het hele land. Knagend richtten de dieren een enorme ecologische ramp aan. Nog altijd is de konijnenpopulatie niet helemaal onder controle.
De stroopramp in Boston
Al lang wisten veel inwoners in Boston dat een grote opslagtank met molasses, een soort stroop, in de stad kapot was. Daar maakten ze handig gebruik van, door zelf wel eens een vaatje af te tappen. Maar geen van hen wist dat die schade aan de tank een bedreiging voor de hele stad vormde. Tot 15 januari 1919.
