15 februari jarig: Miep Gies

“Ik kon me nauwelijks voorstellen wat ze voelden nu ze afstand hadden gedaan van alles wat ze op de wereld bezaten: hun huis, het verzamelde bezit van een mensenleven.” Jarenlang zorgde ze met haar echtgenote Jan Gies voor acht ondergedoken Joden in het Achterhuis, waaronder de familie Frank. Miep Gies werd geboren op 15 februari 1909.

Ze was de dochter van een Oostenrijks arbeidersgezin en kreeg bij haar geboorte de naam Hermine Santruschitz. Miep Gies groeide op in Wenen en was vijf jaar oud toen daar in 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbrak. Na afloop van de oorlog brak er grote voedselschaarste uit in de Oostenrijkse hoofdstad, met grote gevolgen voor de gezondheid van Hermine. “Ik was van mezelf al niet groot, maar nu leek ik eerder weg te kwijnen dan normaal te groeien”, zo zou zij zich later herinneren. In 1920 vond ze een uitweg uit haar hachelijke situatie. Hermine werd op 11-jarige leeftijd geadopteerd door een Nederlands gezin uit Leiden, dat haar ‘Miep’ noemde.

Contact met Otto Frank

Al snel ontwikkelde Miep zich tot een vrolijk en leergierig meisje. Op achttienjarige leeftijd ging ze van school en vond ze een baantje als kantoormeisje bij een textielbedrijf. Miep bleef hier uiteindelijk ruim zes jaar werken, maar werd in 1933 plots ontslagen als gevolg van de economische crisis. Het was een grote klap voor de 24-jarige, want ze vreesde nu door de economisch zware tijden lange tijd werkeloos te zullen blijven. Dit alles veranderde echter toen ze in contact kwam met Otto Frank, de Joods-Duitse directeur van het bedrijf Nederlandsche Opekta Mij. Hij was verheugd om te horen dat Miep Duits sprak en bood haar een baan aan op zijn kantoor.

Helpers van het Achterhuis

Op 16 juli 1941 trad Miep in het huwelijk met Jan Gies, een maatschappelijk werker bij de Amsterdamse Sociale Dienst. Een jaar later werd het echtpaar benaderd door Otto Frank, die hen om een grote gunst vroeg. Hij had de hulp van buitenstaanders nodig om hem te voorzien van voedsel en nieuws terwijl hij en zijn gezin onderdoken voor de Duitse bezetter. Miep en Jan Gies gingen akkoord en waren samen met enkele anderen van 6 juli 1942 tot 4 augustus 1944 de steun en toeverlaat van acht Joodse onderduikers in het Achterhuis.

Verraad

Ondanks hun goede zorgen konden zij niet voorkomen dat de Joden in het achterhuis in 1944 verraden werden. Wel wist Miep Gies nog te voorkomen dat het dagboek van Anne Frank in handen van de Duitsers viel. Na de oorlog gaf ze de schrijfsels aan Otto Frank, het enige lid van het gezin dat terugkeerde uit de concentratiekampen. Gedurende de rest van haar leven bleef Gies via de Anne Frank Stichting betrokken bij de herdenking van de gebeurtenissen in het Achterhuis. Zo publiceerde ze in 1987 haar eigen boek, getiteld 'Herinneringen aan Anne Frank'. Miep Gies overleed op 11 januari 2010 op honderdjarige leeftijd.

Afbeelding

Miep Gies in 1987. Via het Nationaal Archief