20 december jarig: Max Blokzijl

Max Blokzijl werd geboren op 20 december 1884. Hij is aanvankelijk tegen het nationaalsocialisme maar groeit later uit tot één van de bekendste Nederlandse collaborateurs. Hij is journalist en verzorgt in de oorlog de propaganda voor de Duitsers, vooral via de radio. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij opgepakt en ter dood veroordeeld. Op 16 maart 1946 werd hij geëxecuteerd. 

Journalistieke carrière

Max Blokzijl groeide op als zoon van luitenant Eduard Karel Blokzijl en Anna Elizabeth Hoeffelman. Nadat hij in Den Haag de HBS voltooide, werd hij in 1903 journalist voor Het Algemeen Handelsblad. Ook trok hij vanaf 1907 vermomd als straatmuzikant door het land, om hierover te kunnen schrijven. Hij was hiermee vrij succesvol.

In de Eerste Wereldoorlog diende hij als soldaat in het Nederlandse leger. Vanaf 1918 tot 1940 was hij buitenlandcorrespondent in Berlijn, waar hij de opkomst van Hitler meemaakte. Aanvankelijk keurde hij het antisemitisme af, maar later raakte hij toch in de ban van het nationaalsocialisme.

In 1935 werd hij lid van de NSB. In deze periode nam hij ook ontslag bij Het Algemeen Handelsblad omdat hij zijn bewondering voor de nazi’s niet kwijt kon. Hij begon onder een pseudoniem stukken te schrijven voor het blad van de NSB, De Waag.

Collaboratie

Toen Nederland in mei 1940 door de Duitsers bezet was, kreeg Blokzijl de aanbieding om zich in te zetten voor de verspreiding van het nationaalsocialisme in Nederland. In 1941 werd hij het hoofd van de afdeling perswezen van het departement van Volksvoorlichting en Kunsten. Hij verwierf vooral bekendheid door elke week op de radio te spreken over zijn belevenissen in Duitsland. Hij hield deze praatjes onder de titel ‘Ik was er zelf bij'. Zijn laatste praatje voor de radio hield hij op 6 mei 1945.

Veroordeling

Al vrij snel na de oorlog werd Blokzijl opgepakt. Hij werd berecht bij een speciaal tribunaal voor oorlogsmisdadigers en kreeg de doodstraf, omdat hij beschouwd werd als de stem van het Nederlandse nationaalsocialisme. Hij werd schuldig bevonden aan het ‘veelvuldig voeren van propaganda, grotendeels per radio, gericht op het breken van het geestelijk verzet van het Nederlandse volk tegen de vijand en ontrouw worden van dat volk aan zijn regering en de geallieerde zaak'. Op 16 maart 1946 werd Max Blokzijl op de Waalsdorpervlakte gefusilleerd.

Afbeelding

Maz Blokzijl in zijn werkkamer. Foto via het NIOD [Public Domain].