3 verschillen tussen Luther en Calvijn

De kerkhervormers Maarten Luther en Johannes Calvijn worden vaak in een adem met elkaar genoemd. Beide heren vonden dat de katholieke kerk op de schop moest, maar ze waren het niet eens over de manier waarop. IsGeschiedenis zet drie verschillen op een rij.

Overeenkomsten Luther en Calvijn

Maarten Luther (1483-1546) en Johannes Calvijn (1509-1564) hadden weinig overeenkomsten. Sterker nog ze hadden maar 1 overeenkomst: hun afkeer tegen de katholieke kerk. Over de toekomst van de kerk dachten Luther en Calvijn allebei anders. Luther is de grondlegger van het lutheranisme, Calvijn is de oprichter van de stroming die calvinisme wordt genoemd. Zowel het lutheranisme als het calvinisme is een vorm van het protestants-christelijke geloof, maar er zijn grote verschillen tussen het lutheranisme en het calvinisme.

Contact met god

Johannes Calvijn was van mening dat mensen hun lot niet in eigen hand hadden. Al bij de geboorte was volgens Calvijn door God bepaald of iemand na de dood wel of niet naar de hemel ging. Het verloop van iemands leven kon hier volgens hem niets aan doen veranderen. Het begrip dat je eindbestemming voor je geboorte al bekend is wordt predestinatie genoemd. Maarten Luther geloofde niet in predestinatie. Hij beweerde namelijk dat mensen wel in de hemel konden komen door veel de bijbel te lezen en door oprecht in God te geloven.

Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!

Denkwijze over de vorst

Luther wilde niet dat een volk in opstand kwam tegen een vorst, want die was door god gekozen. Verzet tegen de vorst, zou dus ook verzet tegen de keuze van God zijn. Calvijn was het daar niet mee eens, want hij vond dat er gewerkt moest worden voor het krijgen van Gods eer. Hij vond dat de kerk en de staat gescheiden moesten worden, terwijl Luther juist geen scheiding wilde. Calvijn wilde gezag voor plaatselijke kerken en de macht van de vorst werd door calvinisten niet zomaar goedgekeurd. Calvinisten hebben zich in het verleden wel eens verzet tegen de koning.

Organisatie van de kerk

Luther en Calvijn dachten verschillende over de organisatie van de kerk. Beiden waren van mening dat de paus niet de juiste leider was van de kerk, maar Luther en Calvijn verschilden van mening over wie wel de leider van de kerk zou moeten zijn. Luther vond dat bisschoppen de kerk zouden moeten leiden, maar Calvijn vond dat de kerkenraad het hoogste orgaan van de kerk moest zijn. Deze kerkenraad, consistorie, zou moeten bestaan uit gelovigen uit de elite, doctoren, diakens, pastores en ouderlingen. Calvijn vond vooral dat de kerk zichzelf moest besturen.

Brief van Calvijn aan Luther

Luther en Calvijn hebben hun ideeën over de kerk nooit met elkaar besproken, omdat zij elkaar niet hebben ontmoet. Wel zou Calvijn een brief hebben gestuurd, maar deze heeft Luther nooit gelezen omdat hij deze niet gekregen heeft. Philip Melanchton heeft de brief niet aan Luther laten lezen, omdat hij bang was dat hij boos zou worden. Uit de brief bleek namelijk dat Calvijn Luther zag als een geest en dat hij moeite heeft met Luthers karakter.

Leestip:

Luther en Calvijn Gelovigen, dominees en geleerden – Opstellen over Friese en Nederlandse geschiedenis in de vroegmoderne tijd
Redactie: Klaas van Berkel, Hans Cools en Hans Mol
Uitgeverij: Verloren
ISBN: 9789087047962
Winkelprijs: €39,–