Anjerdag

Den Haag 29 juni 1940 - Na zeven weken drong de realiteit van de bezetting door tot de Nederlandse bevolking. Om blijk te geven aan de onvrede in het land, grepen burgers de verjaardag van Prins Bernhard aan om te protesteren. Het was de eerste verjaardag van een lid van het koninklijk huis na de Duitse inval in Nederland.

Anjerdag

Op 10 mei was de inval van de Duitse troepen in Nederland geweest. Een maand later was het uitsteken van vlaggen verboden en begon de bezetting voelbaar te worden. Op 29 juni kwamen Oranjegezinden bij elkaar in Den Haag, Rotterdam en Amsterdam om de 29ste verjaardag van Prins Bernhard te vieren. Een dag eerder werden er al bloemen gelegd bij het beeld van koningin Emma in Amsterdam. Op Prins Bernhard's verjaardag kwamen er nog meer bloemen bij. Ook bij Paleis Noordeinde in Den Haag werden er bloemen gelegd, kon een felicitatieregister worden getekend en werden er her en der in de stad vlaggen uitgehangen.

Generaal Winkelman

Een prominent figuur, generaal Henri G. Winkelman, opperbevelhebber van de Nederlandse land- en zeestrijdkrachten, had in Den Haag de anjermanifestatie aangevoerd. Met het vertrek van de koninklijke familie naar Londen was hij formeel de hoogste Nederlandse gezagsdrager geworden. De grootschaligheid van de burgerlijke ongehoorzaamheid kwam als een verrassing voor de Duitse bezetter. Doordat generaal Winkelman zo’n vooraanstaande rol had gespeeld bij Anjerdag, werd hij na de manifestatie als krijgsgevangene weggevoerd naar Duitsland. In 1945 werd hij pas in vrij gelaten.

Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!

Strafmaatregelen Duitsers

Maar niet alleen Winkelman werd berispt na de protesten. Ook de burgemeester van Den Haag werd uit zijn functie ontheven. Na deze dag mochten de namen van leden van het koninklijk huis niet meer worden genoemd. Burgers mochten bovendien alleen nog naar Nederlandse en Duitse radiozenders luisteren. De maatregelen leken succes te hebben toen op Koninginnedag vrijwel niemand meer de verjaardag van de koningin vierde.

Witte anjer

Prins Bernhard had de gewoonte om, sinds zijn studententijd, een witte anjer bij zich te dragen. Door op deze dag een anjer te dragen, liet de bevolking weten ontevreden te zijn met de bezetting van de Duitsers. Na de bevrijding werd de anjer het symbool van Prins Bernhard en tevens het symbool van het verzet.