De Lend-Lease Act

Tijdens de Tweede Wereldoorlog wilde de Verenigde Staten, onder leiding van president Franklin D. Roosevelt, de strijd van Groot-Brittannië tegen Nazi-Duitsland steunen zonder hun neutraliteit op te hoeven geven. De oplossing daarvoor werd gevonden in de ‘Lend-Lease Act’ van 1941, oftewel de ‘leen- en pachtwet’.

Nazi-Duitsland aan de winnende hand

In 1941 waren de Verenigde Staten officieel nog neutraal in de Tweede Wereldoorlog. In Europa had Nazi-Duitsland al grote delen van het continent onder de voet gelopen, waaronder Nederland, België en Frankrijk. De Duitsers werden tijdens de Battle of Britain verslagen, maar de Britse verliezen waren enorm. De binnenlandse oorlogsindustrie kon niet genoeg materiaal produceren om te blijven vechten.

Ondanks de neutrale status hadden de Verenigde Staten een sterke voorkeur voor Groot-Brittannië in dit conflict. Daarom verkochten ze oorlogsmateriaal en eten aan dat land. De Britten waren echter zo goed als failliet en konden die aankopen niet meer contant betalen zoals de Amerikaanse wet voorschreef. Daarom bedacht president Roosevelt een nieuwe wet waarmee de steun aan de Britten vergroot kon worden, zonder dat de VS een partij in de oorlog werd. Dit werd de ‘Lend-Lease Act’. Deze wet zou de Verenigde Staten veranderen in het ‘arsenaal van de democratie’.

Bommen en granaten

Na de Eerste Wereldoorlog wilden de Verenigde Staten niet meer betrokken worden in buitenlandse conflicten. Daarom voerde het Congres een isolationistisch beleid dat populair was onder de bevolking. President Franklin D. Roosevelt vond de hulp aan Groot-Brittannië echter van groot belang voor de veiligheid van de Verenigde Staten. Hij voorzag dat zijn land meer tijd nodig had om het eigen leger op te bouwen voor wanneer het onverhoopt betrokken zou raken bij de oorlog. Door de Britten te steunen via de Lend-Lease Act, waardoor ze konden blijven vechten tegen Nazi-Duitsland, hoopte hij hiervoor tijd te rekken.

Schoolkinderen eten Amerikaans voedsel, verkregen via de Lend-Lease act, op het speelplein van hun gebombardeerde school, London

De wet hield in dat landen die een oorlog voerden die ook voor de Verenigde Staten van belang was, eventuele hulp niet meer contant hoefden te betalen. In plaats daarvan konden goederen geleend, op de pof gekocht of in natura betaald worden. Welke landen in aanmerking kwamen en welke betaling voor de goederen voldeed, werd bepaald door de president van de Verenigde Staten.

Uiteraard kreeg de wet veel kritiek van mensen die tegen interventie waren, waaronder belangrijke facties in het Congres. Volgens hen zou de Lend-Lease Act ervoor zorgen dat de Verenigde Staten bij de oorlog betrokken zouden raken en gaf de wet de president te veel macht. Roosevelt wist echter een groot deel van de bevolking en het Congres te overtuigen dat de wet noodzakelijk was voor de verdediging van de Verenigde Staten. Dit deed hij onder andere tijdens zijn bekende ‘fireside chats’ op de radio. Wel moest steeds benadrukt worden dat het niet de bedoeling was dat de Verenigde Staten zelf aan de oorlog zouden deelnemen. Op 11 maart 1941 werd de Lend-Lease Act aangenomen door het Congres.

Konvooien

Met de Lend-Lease Act konden de Amerikanen belangrijke goederen zoals wapens, materieel en brandstof blijven leveren aan Groot-Brittannië. Ook de Britse bevolking profiteerde van de leveringen van eten en kleding. Deze steun leverde een belangrijke bijdrage aan de strijd van Winston Churchill tegen Nazi-Duitsland.

Om de hulp ook daadwerkelijk aan de andere kant van de Atlantische oceaan te krijgen voeren handelsschepen af en aan. Die schepen waren natuurlijk een makkelijk doelwit voor de Kriegsmarine. Omdat de bevoorradingslijnen van groot belang waren voor de geallieerden werden schepen in konvooien samengevoegd, zodat relatief weinig oorlogsschepen een relatief grote groep koopvaardijschepen kon beschermen. Desondanks gingen tijdens deze ‘Battle for the Atlantic’ vele Geallieerde schepen ten onder door Duitse mijnen, schepen, vliegtuigen en U-boten. Vooral deze laatste, grotendeels onzichtbare dreiging jaagden de konvooien angst aan. Toch bleven de Britten tijdens de hele oorlog leveringen uit Noord-Amerika ontvangen.

Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!

Niet meer neutraal

Uiteindelijk lukte het de Verenigde Staten niet om hun neutraliteit te bewaren. Na de aanval op Pearl Harbor op 7 december 1941 verklaarde Roosevelt op 8 december de oorlog aan Japan. Op 11 december 1941 verklaarde de Duitse regering, een bondgenoot van Japan, de oorlog aan Amerika. Op deze manier werden de Verenigde Staten alsnog betrokken in de Tweede Wereldoorlog.

Door de nieuwe ontwikkelingen werd de Lend-Lease Act uitgebreid. In totaal zouden in totaal veertig landen voor 50 miljard euro aan Amerikaanse steun krijgen dankzij de Lend-Lease Act. Het grootste deel van dat geld, 63 procent, ging naar de Britse Gemenebest. De Sovjet-Unie ontving 22 procent van het geld, ondanks Roosevelts bedenkingen over het steunen van een communistisch land. De Lend-Lease Act zou uiteindelijk aflopen in 1945. Ondanks de naam van de wet, werd het grootste deel van de gegeven steun naderhand omgezet in een gift.

Lend-Lease na de Tweede Wereldoorlog

Het idee van de Lend-Lease Act verdween echter niet. Sinds 1945 hebben de Verenigde Staten nog meerdere keren dankzij een Lend-Lease Act andere landen van militaire steun voorzien. Het meest recent is de "Ukraine Democracy Defense Lend-Lease Act of 2022" waarmee president Biden uitgebreide financiële steun en grote leveringen van wapens aan Oekraïne kon leveren nadat dat land door Rusland werd aangevallen.