Hoe Johan van der Hulst 600 joodse kinderen redde

Op 22 maart 2018 overleed 107-jarige Johan van Hulst. We herinneren hem als een ware verzetsheld. Tijdens de oorlogsjaren wist Van Hulst zo’n 600 Joodse baby’s en kinderen van deportatie te redden.

Hollandsche Schouwburg in Amsterdam

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de Hollandsche Schouwburg - gelegen in het hart van de oude Amsterdamse Jodenbuurt - zestien maanden lang gebruikt als verzamelplaats voor joden die moesten worden getransporteerd naar Kamp Westerbork. Uiteindelijk zijn er bijna 12.000 joden vanuit de schouwburg gedeporteerd. Zonder de hulp van Johan van Hulst hadden dit er 600 meer kunnen zijn.

Samenwerken om Joodse kinderen te redden

Tegenover de Hollandsche Schouwburg lag de Hervormde Kweekshool (HKS). Van Hulst, als directeur van deze school, zag elke dag met leed toe hoe honderden joden werden opgesloten in de propvolle theaterzaal. Alle Joodse kinderen onder de twaalf jaar werden gescheiden van hun ouders en in een crèche naast de HKS ondergebracht. Samen met een medewerker van de schouwburg (Felix Halverstad), de directrice van de crèche (Henriëtte Pimentel) en de beheerder van de schouwburg (Walter Süskind) zette Van Hulst een actie op om de Joodse kinderen te redden van de deportatie.

Ontsnappingssysteem

Voor het ‘laten verdwijnen’ van de kinderen moest Pimentel eerst toestemming vragen bij de ouders van het kind. Dit was niet zo eenvoudig, de ouders vonden het moeilijk te geloven dat met de ontsnapping het leven van hun kind gered zou worden. Als de ouders dan toch toestemming hadden gegeven kon de ontsnappingspoging van start gaan. De baby of het jonge kind werd via de tuin van de kinderopvang naar de HKS gebracht en vervolgens per tram en trein naar een onderduikadres gebracht in Limburg, Drenthe of Friesland. Om dit verdwijnen van kinderen onopgemerkt te laten bij de Duitsers verwijderden Halverstad en Süskind de inschrijvingen van deze kinderen uit de administratie.

Oorlogsheld

Met hun systeem om de Joodse kinderen te laten ontsnappen en onderduiken wist de verzetsgroep ongeveer 600 kinderen te redden van een deportatie naar Kamp Westerbork. Van Hulst kreeg in 1972 de Yad-Vashem onderscheiding voor zijn verdiensten tijdens de oorlog en in 2006 werd een brug in Amsterdam naar hem vernoemd: de Johan van Hulstbrug.

Meer lezen over Jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog? In Geschiedenis Magazine 3 van 2018 lees je meer over Joden in en kort na de oorlog. Neem nu een abonnement!

Bestelinformatie

Titel: Johan W. van Hulst – pedagoog, politicus, verzetsman – In de voetstappen van Coornhert
Redactie: Wouter van Haaften en Gerlof Verwey
ISBN: 978987045142
Prijs: €25,–