Keizer Nero pleegt zelfmoord

Nero was een omstreden keizer van het Romeinse Rijk met een artistieke persoonlijkheid. Hij was als zestienjarige door zijn moeder op de troon gezet. Na een leven vol drama werd zijn politieke situatie hem fataal. Op 9 juni 68 pleegde hij zelfmoord.

Het vroege leven van Nero

Nero, die eigenlijk Lucius Domitius Ahenobarbus heette, werd geboren op 15 december 37 n.C. in Antium, het huidige Anzio. Zijn vader overleed enkele jaren na zijn geboorte. Nero werd daarom opgevoed door zijn moeder Agrippina de Jongere, een achterkleindochter van keizer Augustus.

Agrippina de Jongere

Agrippina was een ambitieuze vrouw die om strategische redenen was getrouwd met keizer Claudius. Ze trok met haar zoon Nero het paleis in, waar Claudius woonde met zijn zoon Britannicus. De biologische zoon van Claudius zou in 55 n.C. de wettelijke opvolger van zijn vader kunnen worden. Agrippina wilde deze positie echter voor haar eigen zoon. Daarom kwam ze eind 54 in actie en liet ze Claudius tijdens een banket vergiftigde paddenstoelen serveren. Hierdoor kon Nero op zestienjarige leeftijd tot Keizer benoemd worden. Britannicus werd enkele maanden later vergiftigd.

Nero als Keizer

Nero had aanvankelijk weinig interesse in bestuurlijke zaken, die hij dan ook over liet aan competente mensen die zijn moeder had uitgekozen. De macht was daardoor voornamelijk in handen van de Stoïcijnse filosoof Lucius Annaeus Seneca en de prefect Sextus Afranius Burrus. De twee adviseurs spoorden Nero aan om wat minder naar zijn moeder te luisteren. Hierdoor bekoelde de relatie tussen Nero en Agrippa. Zij werd in 56 gedwongen te pensioneren. Nero ontdekte dat hij kon doen en laten wat hij wilde en ging zich steeds losbandiger gedragen. Zijn moeder had hem gedwongen te trouwen met Octavia, de dochter van Claudius. Het boterde echter niet tussen de twee en Nero hield er relaties met andere vrouwen op na. Hij werd verliefd op Poppaea Sabina, een generaalsdochter met een sterke persoonlijkheid. Nero wilde met haar trouwen en scheidde van Octavia, ondanks dat dit hem zeer sterk werd afgeraden. Nero wilde nu echt van de betutteling van zijn moeder af, en liet haar terechtstellen in 59. Octavia onderging hetzelfde lot in 62.

Het begin van het einde

Nero had een artistieke persoonlijkheid en hield zich graag bezig met dichtkunst, muziek en theater. Ook had hij een voorliefde voor de Griekse cultuur. Vanaf het jaar 59 of 60 begon hij publieke optredens te geven als acteur. Hij zou hier zo in opgaan, dat hij zelfs overwoog de troon op te geven. Zijn optredens werden echter gezien als iets dat beneden de keizerlijke waardigheid lag. Nero speelde bijvoorbeeld een rol als slaaf die ter dood veroordeeld werd. Zijn nieuwe merkwaardige interesse in occulte religies deed zijn reputatie ook niet ten goede.

De grote brand van Rome

Zijn imago bereikte pas echt een dieptepunt tijdens de grote brand van Rome in 64. Nero zou geen pogingen hebben gedaan de brand te blussen. Hij zou vanaf een toren hebben toegekeken en een lied hebben gezongen over de val van Troje. Volgens geruchten zou de brand Nero goed zijn uitgekomen. Hij liet de stad opnieuw opbouwen, maar had daarbij meer aandacht voor zijn nieuwe, extravagante paleis dan voor de huizen van de burgers. Hij werd er dan ook van beschuldigd de brand zelf te hebben aangestoken. Nero reageerde hierop door een zondebok aan te wijzen. In Nero’s tijd was het christendom nog een kleine en occulte religie. De keizer liet een groep christenen folteren totdat ze ‘bekenden’ de brand te hebben aangestoken. Kort na de verwoestende brand deed zich alweer een nieuwe crisis voor. Tijdens een echtelijke ruzie met de zwangere Poppaea Sabina schopte hij haar in haar buik. Ze overleefde de aanval niet.

Politieke vijanden

Ook op het politieke vlak keerden de mensen zich steeds meer tegen Nero. In Britannia, één van de provincies van het rijk, was al een opstand uitgebroken onder leiding van Bouddicca, een oude vijand. Onder de Senaat werd een samenzwering tegen Nero ontdekt. Men was al uit op een vervanger voor de Keizer. Toen Nero dit ontdekte, volgde een golf van terechtstellingen. Nero beschuldigde steeds meer vijanden van misdrijven, onder wie Corbulo, een held uit de Parthische Oorlogen. Corbulo had echter vele belangrijke vrienden, onder wie de gouverneurs van de Gallische provincies en Judea. Zij verklaarden zich loyaal aan de Romeinse regering, maar niet aan Nero. De gouverneur van de Spaanse provincie, Galba, verklaarde zich tot nieuwe Keizer van Rome. Steeds meer legers keerden zich tegen Nero. De lijfgarde van de keizer liep over naar Galba, waarna de Senaat hem afzette en tot vijand van de staat verklaarde. Nero vluchtte het paleis uit en dook onder bij de vrijgelaten slaaf Phaon. Maar deze had hem al verraden. Toen Nero hoorde dat zijn vijanden hem kwamen halen, stak hij zichzelf dood. Zijn laatste woorden getuigden van zijn artistieke en megalomane karakter: “Welk een kunstenaar gaat in mij verloren”.

Na de dood van Nero volgde het vierkeizerjaar, waarin de keizers elkaar snel opvolgden. Uiteindelijk was het Titus Flavius Vespasianus die de rust in het Romeinse Rijk deed wederkeren.