Nieuw beeldmateriaal uit Japans bezet Nederlands-indië beschikbaar
Het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid heeft nieuw beeldmateriaal uitgebracht van het, door de Japanners bezette, Nederlands-Indië uit de periode 1941-1945. De auteursrechten zijn vervallen waardoor het beeldmateriaal dus onder het publieke domein valt. Een unieke collectie van zeventig Japanse weekjournaals is nu online te bekijken.
De beelden werden vlak na de oorlog, bij terugkomst van de Nederlandse autoriteiten, geconfisqueerd en naar Nederland gebracht. Sindsdien zijn ze onderdeel van de collectie van het Nederlands Instituut voor Oorlogs- Holocaust- en Genocidestudies (NIOD). De films hebben een educatief en propagandistisch karakter en waren bedoeld om Indonesiërs de Japanse taal en cultuur bij te brengen en gezondheid en hygiëne te verbeteren. De Indonesiërs onder Japans bewind werden toegestaan om politiek actief te worden, iets dat hen door de Nederlanders altijd verboden was. Een combinatie van het afbreken van het Nederlandse koloniale bewind en het Indonesisch nationalisme de ruimte geven, zorgde ervoor dat na de Japanse capitulatie, Indonesië gelijk de onafhankelijkheid verklaarde.
Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!
Multifilm Batavia
Veel van de films zijn onder dwang gemaakt door de Nederlandse filmstudio Multifilm Batavia. Deze filmstudio stond onder leiding van Jan Cornelis Mol. Mol was een filmpionier. Hij beheerste verschillende technieken zoals micro-cinematografie, versneld en vertraagd filmen, time-lapse, het gebruik van animaties. Veel van zijn propagandafilms hadden ook een duidelijke artistieke inslag. Hierdoor is het beeldmateriaal niet alleen van historisch belang, ook hebben ze een film- en cultuurhistorische waarde.
Hieronder vind je een voorbeeldje van het beeldmateriaal. Een groot deel van het materiaal is hier te vinden op YouTube.
De Japanse inval
In de nacht van 10 op 11 januari 1942 viel het Japanse Keizerlijke Leger Menado op het eiland Celebes aan. Kort hierna volgden aanvallen op Borneo, Java en werd een geallieerde vloot verslagen tijdens de Slag in de Javazee. Op 8 maart 1942 moest het Nederlandse leger zich al gewonnen geven. De Japanse bezetting van Nederlands-Indië was begonnen.
In eerste instantie werd het Japanse leger onthaald als bevrijder, maar in grote delen van Indië sloeg de sfeer snel om. De Japanners gebruiken in grote delen van het land de Indische bevolking als slaven en er werden mensen geëxecuteerd zonder een enkele vorm van proces. Nederlanders en andere Europeanen werden gevangen gezet in Jappenkampen. Veel krijgsgevangen werden onthoofd.
