Oorsprong van het paasei

Een ei hoort erbij tijdens Pasen. De supermarkt ligt vol chocolade paaseitjes, en misschien beschilder je tijdens Pasen wel een echt ei. Maar hoe past een traditie als deze bij een christelijke feestdag als Pasen? Wat is de oorsprong van het paasei?

Er zijn veel verschillende theorieën over waar het paasei precies vandaan komt. Samen met de Paashaas komt het paasei immers niet als erg christelijk over. In het geval van het paasei komt dit waarschijnlijk omdat deze traditie al langer bestaat dan het christendom.

Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!

Paaseieren verven 

Het lijkt erop dat veel van de Paastradities afkomstig zijn uit lentefeesten van andere culturen en religies. Eieren zijn al lange tijd een symbool voor vruchtbaarheid en daarmee gekoppeld aan de lente. Volgens sommige bronnen verven mensen al duizenden jaren eieren met de komst van het lenteseizoen. In wat nu Iran is, gebeurde dit tijdens het feest Noroez, het Iraanse nieuwjaar dat samen met de equinox in de lente valt. 

Pasen een heidens feest?

Nu is er een populaire theorie dat Pasen gedeeltelijk gebaseerd is op een heidens feest uit voorchristelijk Europa. Deze voorchristelijke Europeanen zouden eeuwen geleden elke lente de terugkeer van hun zonnegod vieren. Veel mensen verwijzen ook naar de monnik Beda (672 n.Chr-26 mei 735 n.Chr), de eerste die de geschiedenis van het Angelsaksische volk opschreef. Beda schreef in de ‘’De temporum ratione’’ dat Angelsaksische heidenen de maand April ‘’Eosturmonath’’ noemden. Deze maand zou naar een vruchtbaarheidsgodin vernoemd zijn, namelijk Ēostre. Hierdoor speculeren mensen dat de komst van de lente ter ere van deze godin werd gevierd. Zelfs de Engelse naam voor Pasen, Easter, zou van haar naam afgeleid zijn. 

Ēostre 

Er gaan hierdoor veel verhalen rond dat wij Pasen met eieren vieren omdat deze gelinkt zijn aan deze vruchtbaarheidsgodin. Sommigen beweren dat er een legende is over Ēostre waar zij na een winter te laat terugkeerde. Hierdoor overleed een vogel in de sneeuw. De vruchtbaarheidsgodin voelde zich hierna schuldig over de dood van het diertje. Vervolgens zou zij deze in een sneeuwhaas hebben veranderd die één dag per jaar gekleurde eieren kon leggen. Volgens de ‘’legende’’ zouden de heidenen deze dag vieren rond Pasen. Dit zou dan de oorsprong zijn van waarom wij eieren schilderen met Pasen.

Deze legende lijkt echter iets nieuws te zijn. Er is behalve de verwijzing van de monnik Beda geen schriftelijk overblijfsel van de legendes over de godin, laat staan bewijs dat zij een link had met hazen of eieren. Het zou dus zo kunnen zijn dat de godin Eostre helemaal niks met eieren te maken had. Het is echter wel duidelijk dat het ei al lang een symbool is voor nieuw leven, wedergeboorte en vruchtbaarheid. 

Gebruik van Paaseieren binnen het Christendom

Maar zijn er dan eigenlijk wel christelijke tradities met Paaseieren? Ja, sommige christenen zien het paasei als een symbool voor de verrijzenis van Christus. In bepaalde Orthodoxe kerken en Oosters-katholieke kerken verven zij eieren rood als symbool voor het bloed van Christus. Het hardgekookte ei zien zij als een symbool voor de tombe van Christus. Wanneer zij de eierschaal openbreken is het als zijn verrijzenis. Daarnaast was Vastentijd een periode waar christenen geen eieren of vlees aten. Pasen was hiermee de eerste kans om deze weer te eten. En zo werd Pasen dus mogelijk de kans om weer van een eitje te genieten. 

Palmpasen is de laatste zondag voor Pasen. Meer lezen over de tradities rondom Pasen? In ons dossier over Pasen lees je alles over dit bijzondere feest.

Bronnen:

• The Guardian: The modern myth of the Easter bunny
• Huffpost: Easter Eggs: History, Origin, Symbolism And Traditions
• Country Living: Easter Bunny Origins 

Afbeelding:

• Hans schildert paaseieren: Poll, Willem van de/Fotocollectie Van de Poll, via Nationaal Archief
• Red Paschal Egg with Cross, blessed and distributed on Pascha 2013, at St Kosmas Aitolos Greek Orthodox Monastery, Bolton, Ontario, Canada: ΙΣΧΣΝΙΚΑ-888 [CC BY-SA 3.0], via Wikimedia Commons