Presidentsverkiezingen 1948: ‘Dewey defeats Truman’, of toch niet?

Gedurende de jaren zijn er veel bijzondere en controversiële presidentsverkiezingen geweest in de Verenigde Staten. Bij sommige verkiezingen moest het Huis van Afgevaardigden de beslissing maken, zoals in 1800 en 1824, terwijl bij andere verkiezingen de presidentskandidaat met de meeste stemmen toch geen president werd. Een keer, in 2000, heeft een rechter zelfs de race moeten bepalen. Toch eindigden weinig verkiezingen zo onverwacht als de presidentsverkiezingen van 1948.

Rumoerigheid binnen de Democratische Partij

Tijdens de eerste verkiezingen na de Tweede Wereldoorlog stond er veel op het spel voor de Amerikaanse burger. Het ging niet goed met de economie en er speelde internationaal veel, zoals het opstarten van de VN en de dreiging van het communisme. Doordat er zowel internationaal als nationaal veel aan de hand was, waren er veel spanningen binnen de politieke partijen. Dat leidde zelfs tot een afscheiding binnen de democraten. Harry Truman, de zittende president, was impopulair bij zijn eigen partij en er werd gezopcht naar alternatieve kandidaten. Generaal Eisenhower, die grote bekendheid had vergaard tijdens de Tweede Wereldoorlog, werd gepeild, maar hij voelde geen behoefte om het hoogste ambt van het land te bekleden. Zodoende was er behalve Truman geen andere geschikte kandidaat binnen de partij. Een groep zuidelijke democraten zag een tweede presidentstermijn onder Truman echter totaal niet zitten en splitste zich daarom af als de States' Rights Democratic Party. Deze partij, waarvan het belangrijkste standpunt het behouden van rassensegregatie was, benoemde Strom Thurmond tot presidentskandidaat. Zo waren er drie kandidaten in de race voor het presidentschap. Truman namens de demoraten, Thurmond namens de States’ Rights Democratic Party en dan nog de republikeinse kandidaat.

Drie compleet verschillende kandidaten

De Republikeinse Partij was een stuk eensgezinder wat betreft het kiezen van een presidentskandidaat. Thomas Dewey, die in 1944 ook al was voorgedragen, werd opnieuw benoemd. De voor republikeinse begrippen progressieve gouverneur van de staat New York was populair bij het volk en probeerde daarom zo min mogelijk zijn standpunten weg te geven. Zo hoopte hij mensen met verschillende overtuigingen naar zich toe te trekken en de verkiezingen met gemak te winnen.

Met deze keuze stonden er drie compleet verschillende mannen tegenover elkaar voor de positie van president. Harry Truman, die vooral het ‘New Deal’ programma van zijn voorganger wilde voorzetten, opkwam voor sociale rechten en groot voorstander was van internationale samenwerking, lag niet goed bij kiezers van alle drie de partijen. Strom Thurmond en zijn partij hadden weinig echte standpunten. Hun overtuigingskracht lag voornamelijk bij één onderwerp: segregatie moet volledig in stand blijven.

Verkiezing 1948

Thomas Deweys tactiek leeg goed te werken en hij leek snel op weg te zijn naar de eerste republikeinse overwinning in twintig jaar. Overal waar hij kwam, was hij populair en volgens de peilingen liep hij met grote marges uit op Truman en Thurmond. Niet alleen de republikeinen waren ervan overtuigd dat ze zouden winnen, ook de democraten zagen de kansen van Truman steeds verder slinken. Toch gaf Truman niet op. Door zijn slogan “give ‘em hell, Harry” veel te gebruiken en doordat de economie onder zijn presidentschap langzaam verbeterde wist de democratische kandidaat weer iets aan populariteit te winnen, ondanks dat hij nog steeds ver achter Dewey stond in de peilingen. Met een treinreis van 33 dagen door 30 verschillende staten, waarin hij speeches gaf vanaf de achterkant van de trein, probeerde Truman alsnog kiezers te overtuigen om op hem te stemmen. Toch leek dit allemaal vergeefse moeite. De dag voor de verkiezingen interviewde het nieuwstijdschrift Newsweek vijftig verschillende politieke wetenschappers en alle vijftig gaven aan dat Dewey de strijd zou winnen.

Truman gaat op tijd naar bed

Dewey was met zijn republikeinse team bij elkaar in het Roosevelt Hotel in New York, wachtend op de overwinning. De weinig hoopvolle Truman was daarentegen stiekem weggeglipt bij zijn eigen bijeenkomst om naar zijn hotel te gaan. De president ging er vanuit dat hij verslagen was en was daarom van plan om op tijd te gaan slapen, aangezien wakker blijven toch geen zin had. Nadat Truman zijn avondeten ophad en een rustig bad had genomen, viel hij rond 9 uur in slaap. Om middernacht werd Truman wakker en besloot om de radio even aan te zetten, waar hij hoorde dat hij een voorsprong had in de exitpolls. Met de gedachte dat die voorsprong toch wel zou verdwijnen besloot hij om gewoon verder te slapen. Rond 4 uur ’s nachts werd de zittende president opnieuw wakker, en besloot om toch de radio weer even aan te zetten. Tot zijn verassing hoorde hij dat hij op dat moment twee miljoen stemmen voorlag en ook qua kiesmannen had hij een voorsprong op Dewey. Hij gaf zijn persoonlijke beveiliging direct opdracht om hem terug te rijden naar de bijeenkomst van zijn campagneteam.

Verkiezing 1948

“Dewey defeats Truman”, of toch niet?

In de ochtend had Dewey door dat hij tegen alle verwachtingen in verloren had. Om 11:14 uur stuurde hij verbijsterd een telegram de wereld in, waarin hij meedeelde dat hij verloren had van Truman. Trumans overwinning kwam niet alleen voor de republikeinen onverwacht, maar ook voor een groot deel van de media. De krant de Chicago Daily Tribune was zo overtuigd dat Dewey zou winnen, dat ze in de ochtendeditie van de krant als grote kop “Dewey defeats Truman” (Dewey verslaat Truman) hadden staan. De euforische Truman kreeg een editie van de krant in handen en liet zich lachend met de krant fotograferen. In de dagen na de verkiezingen bleek dat veel Afro-Amerikanen in grote steden op Truman hadden gestemd, wegens diens uitgesproken mening over segregatie en burgerrechten. Dit zorgde ervoor dat Truman met 303 kiesmannen achter zich eindigde, terwijl Dewey er maar 189 kreeg. Trumans tweede termijn zou hem definitief hoog in de lijsten met invloedrijke Amerikaanse presidenten zetten. Maar dat betekende weinig voor zijn populariteit. Truman zou de geschiedenis ingaan als niet alleen een invloedrijke president, maar ook een erg impopulaire.