Vechtlustige Vikingen aan de Engelse kust

Aan het einde van de 8e eeuw vonden de Vikingen de weg naar Engeland. Met hun plundertochten en veroveringen maakten ze zichzelf beroemd en berucht in de hele wereld. Wat motiveerde het vechtlustige Noormannenvolk om de kusten van Engeland onveilig te maken?

Plundering van kloosters

In het jaar 793 werd Europa opgeschrikt door een brute aanval op een van de meest heilige plekken van het vroege christendom. Het heilige getijdeneiland Lindisfarne, gelegen voor de kust van Noord-Engeland, werd geplunderd en verwoest door Vikingen. De Britse eilanden hadden al eerder last gehad van plunderingen door de Vikingen, maar nog nooit eerder was een aanval zo bruut. De aartsbisschop Alcuin van York schreef geschokt, ‘voor al bijna 350 jaar bewonen wij en onze voorouderen dit prachtige land, en nog nooit eerder hebben zich zulke verschrikkingen voorgedaan als deze aangesticht door dit heidense volk, nimmer dacht men dat het mogelijk was dat zo een aanval vanaf zee mogelijk was. Aanschouw de kerk van St. Cuthbert, bespat met het bloed van de priesters van God, beroofd van al zijn ornamenten.’ Na de plundering van het klooster Lindisfarne verspreidde het nieuws over de plunderende en heidense Vikingen zich snel. In de volgende decennia plunderden en verwoestten de Vikingen meerdere kloosters in het noorden van Engeland en Schotland. In de christelijke kloosters waren bovendien veel gouden en zilveren schatten te vinden.

Overbevolking en gebrek aan land in het Noorden

Het oud-Noorse woord Viking betekent piraat, de groep Vikingen behoorden tot de Noormannen, een noordelijke tak van de Germanen. De Noormannen bewoonden het tegenwoordige Scandinavië en leefden in de 8e eeuw nog vrij primitief en in stammenverband. Vanaf de 9e eeuw begonnen de Vikingen met het actief plunderen en veroveren van gebieden buiten hun leefgebied. Deze plundertochten werden gemotiveerd door voedseltekorten en overbevolking in de gebieden van de Noormannen. Bovendien bestond er het probleem van de traditie van overerving van de oudste zoon bij de Noormannen. Hierdoor ontving alleen de oudste zoon alle bezittingen van de overleden vader. Zodoende waren er veel jonge mannen die een andere bron van inkomsten en bezit moesten zoeken. Veel van deze mannen sloten aan bij de plundertochten naar het welvarende zuiden. De Vikingen die koers zetten naar de Britse eilanden kwamen voornamelijk uit het huidige Noorwegen en Denemarken. De Britse eilanden waren een makkelijke prooi, ze lagen tamelijk dichtbij en de Engelsen boden weinig verzet. De afgelopen eeuwen hadden verschillende volkeren, op wat onderlinge conflicten na, in betrekkelijke vrede samengeleefd op de eilanden. Door de grote verschillen in cultuur, religie en taal waren de mensen niet voorbereid en georganiseerd om zich te verzetten tegen aanvallen van de Noorse piraten.

Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!

De grote invloed van Vikingen in Engeland

Vanaf de tweede helft van de 9e eeuw veranderde de houding van de Vikingen ten opzichte van de Britse eilanden. Ze zagen de eilanden niet langer alleen maar als een plek om te plunderen maar ook als een ruimte voor potentiële kolonisatie. De Vikingen begonnen  zich  te vestigen in Engeland en ook vrouwen en kinderen kwamen naar Engeland om de nederzettingen te bewonen. In het westen van Engeland werd er op the Isle of Man een Vikingkoninkrijk gevestigd en ook in Ierland waren de Vikingen actief, hier stichtten ze steden zoals Dublin, Cork en Limerick. In het noorden van Engeland doopten de Vikingen de stad York om tot hun hoofdstad en noemden ze de stad Jorvik. In het tegenwoordige Schotland zorgden de Vikingen voor een machtsverstoring en de teloorgang van het belangrijke koninkrijk van de Picten. Dit gaf ruimte voor de opkomst van het koninkrijk van de Schotten.

Weerstand van de Engelse koningen

Verschillende Engelse koningen deden hun best om weerstand te bieden tegen de veroveringspogingen van de Vikingen. Zo versloeg de Angelsaksische koning Alfred de Grote in 878 het Vikingleger onder leiding van Guthrum. Dit leidde tot de bekering van Guthrum tot het christendom en een verdrag waarin het Engelse territorium verdeeld werd tussen de Engelsen en de Noormannen. Het noordwesten, noordoosten en oosten van Engeland zouden de Deense wet gehoorzamen, dit gebied stond daarna dan ook bekend als Danelaw, het overige territorium viel onder het koningschap van Alfred de Grote. Onder de leiding van Athelstan, Engelands eerste echt koning, wonnen de Engelsen nog meer veldslagen van de Vikingen en werden zij verder teruggedrongen. Engeland zou echter nog geteisterd worden door plunderaanvallen van de Vikingen tot de 11e eeuw. In 1066 ontstond er een opvolgingsstrijd over de Engelse troon. In 1066 werden de Vikingen in de Slag bij Hastings voorgoed verslagen en werd Willem de Veroveraar gekroond tot de nieuwe koning van Engeland. De erfenis van de Vikingen is in het huidige Britse koninkrijk nog goed te zien, zo is de tweedeling tussen Schotland en Engeland ontstaan door toedoen van de Vikingen. Ook zijn er verschillende woorden Noorse en Deense woorden die terugkomen in de Engelse taal en zijn sommige plaatsnamen te herleiden naar Scandinavië.