Luchtlandingstroepen in WOII: succes met een groot risico

Tijdens de Tweede Wereldoorlog maakten zowel de Duitsers als de geallieerden met wisselend succes gebruik van parachutisten. De voordelen van luchtlandingstroepen waren het verrassingselement en het 'overslaan' van verdedigende blokkades. Het gevaar was aan de andere kant ook groot voor de troepen die ver binnen vijandelijke linies actief waren.

Luchtlandingstroepen en parachutisten

De luchtlandingstroepen waren een licht infanterie eenheid die werden gedropt door zweefvliegtuigen of transportvliegtuigen. De parachutistensprongen in grote aantallen uit de vliegtuigen. Hierbij was het uiteraard van groot belang dat alle parachutisten op dezelfde plaats landden, dus moesten zij zo snel mogelijk achter elkaar springen. Het element van verrassing was zeer belangrijk bij een dergelijke offensieve luchtaanval, want de soldaten hadden zware wapens of tanks ter beschikking.  Als de vijand op de hoogte was van de aanval kon hij de luchtlandingstroepen eenvoudig onschadelijk maken.

Luchtlandingstroepen in de Sovjet-Unie

Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd reeds gesproken van mogelijke aanvallen met behulp van parachutisten. Het idee werd in deze oorlog echter nooit in praktijk gebracht. In het Interbellum bracht de Sovjet-Unie het droppen van troepen uit de lucht als militair middel als eerst in de praktijk.

In 1935 hadden zij al een eenheid van een paar duizend parachutisten, twee jaar later waren er mogelijk een miljoen getrainde parachutisten in dienst van het Rode Leger. Generaal Tuchatschewsky was degene die de tactiek in de praktijk bracht. Na zijn dood verloor de tactiek al snel aan populariteit; de nieuwe legerleiders waren het absoluut niet eens met de methoden van hun voorganger.

Duitsland en paratroopers

Het gebruik van parachutisten paste goed in de Blitzkrieg-tactiek die de Duitsers probeerden toe te passen. het verrassingselement speelde namelijk een grote rol in het idee van een bliksemoorlog. In 1936 werd in Duitsland de eerste parachutistenopleiding gestart. Hoewel de Sovjets als eerste experimenteerden met parachutisten in de Russisch-Finse oorlog van 1939-1940, waren het de Duitsers die de parachutisten als eerste een echt belangrijke tactische rol gaven.

Duitse inval in Denemarken, Noorwegen en Nederland

Deze belangrijke rol van luchtlandingstroepen was het eerst te zien bij de verovering van Denemarken en Noorwegen. Tijdens de Duitse inval in Nederland, vond het eerste grote offensief plaats vanuit de lucht. De luchtlandingstroepen werden succesvol gebruikt om Den Haag te isoleren.

Een pyrrusoverwinning op Kreta

De Duitse luchtlanding op Kreta in mei 1941 was de grootste luchtlandingsoperatie tot dan toe. Het was de eerste keer dat parachutisten een complete aanval alleen moesten dragen. Duitsland boekte hier een pyrrusoverwinning; de parachutisten wisten Kreta wel te veroveren,  maar tegen zulke grote verliezen dat het de prijs niet waard was. Hitler besloot dan ook geen dergelijke luchtlandingsoperaties meer uit te voeren.

Weinig succes voor de geallieerden

De geallieerden gebruikten luchtlandingstroepen tijdens de invasie van Normandië en tijdens Operatie Market Garden. Laatstgenoemde mislukte jammerlijk: het weer was slecht en het landen van de parachutisten was slecht gepland. Hierdoor kwamen de troepen veel te verdeeld neer. De meesten landden ver van Arnhem, waardoor er geen sprake was van een verrassingselement. Tegenwoordig zijn er zulke geavanceerde wapens voor de infanterie beschikbaar, dat een klein getraind team parachutisten enorme schade aan zou kunnen richten.

Leestip:

Kurt Student (1890-1978): een militaire biografie
Auteur: Wouter van den Brandhof
Uitgeverij: Verloren
ISBN: 9789087048174
Winkelprijs: €39,–Bestel Kurt Student (1890-1978): een militaire biografie