Het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog

Polen 1939 – Kwart voor vijf in de ochtend. Zonder een formele oorlogsverklaring rollen Duitse tanks Polen binnen. Zestien dagen later vallen in het oosten ook nog de Russen binnen. Omdat Frankrijk en Groot-Brittannië de Poolse neutraliteit hebben gegarandeerd, was de Tweede Wereldoorlog begin september 1939 een feit.

ind jaren dertig begon Hitler aan de expansie van het Duitse Rijk. Oostenrijk en Tsjecho-Slowakije werden geweldloos Duits grondgebied. Deze expansiedrift leidde tot grote argwaan bij Groot-Brittannië en Frankrijk. Zij probeerden de Duitse uitbreiding een halt toe te roepen door de onafhankelijkheid van Polen te garanderen. Deze actie had niet het gewenste effect.

Non-agressiepact met Duitsland

Stalin was furieus dat Groot-Brittannië en Frankrijk gedurende de Duitse annexaties en onafhankelijkheidsgarantie voor Polen niet met hem overlegden. De Sovjetleider gaf zijn minister van Buitenlandse Zaken, Molotov, opdracht om een non-agressiepact met nazi-Duitsland op te stellen. Dit werd op 23 augustus 1939 besloten met de Duitse evenknie Von Ribbentrop. Een geheime clausule in het pact verdeelde Polen in tweeën.  

Blitzkrieg

Op 1 september 1939 begon het Duitse leger aan Fall Weiß: het beoogde bliksemoffensief (Blitzkrieg) om Polen te veroveren. Het Poolse leger kon de Duitse tanks niet weerstaan. Toen ruim twee weken later ook nog het Sovjet leger in het oosten binnenviel, was er geen houden meer aan. 30 september gaf het Poolse leger zich over. Circa 50.000 Poolse soldaten waren gesneuveld en ongeveer 750.000 gevangen genomen. De Duitsers verloren ‘maar’ 10.572 soldaten. De Sovjet-Unie slechts 734. Polen was bezet en verdeeld tussen de twee landen.

Ultimatum

Direct na de Duitse inval in Polen stuurden Groot-Brittannië en Frankrijk een ultimatum naar Duitsland dat zij onmiddellijk Polen moesten verlaten. Hier werd geen gehoor aan gegeven. Op 3 september verklaarden Frankrijk en Groot-Brittannië de oorlog aan Duitsland. De Tweede Wereldoorlog was begonnen. Alleen konden de beide geallieerden onmogelijk helpen in het verre Polen. Slechts enkele speldenprikjes in de vorm van schermutselingen aan de grens, en een strijd op zee waren het gevolg. De komende maanden was de Tweede Wereldoorlog relatief rustig. Deze periode tot aan mei 1940, toen de Duitse invasie van West-Europa begon, wordt om deze reden als de ‘Phoney War’ aangeduid.