Jacht op Nazi-kopstukken

Op 30 januari 2017 zette het Poolse instituut der Nationale Herinnering de namen van 8500 SS'ers online. Allen van hen waren actief als bewaker van Auschwitz, maar slechts 12% verscheen uiteindelijk voor de rechtbank. Eerder werd door het Simon Wiesenthal Centrum vermoed dat er mogelijk nog twintig SS’ers in leven zijn, die nooit zijn veroordeeld voor hun daden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het centrum deed een oproep om tips te geven over SS’ers die nog in leven zouden zijn. Inmiddels maakte het Poolse instituut de schatting dat het om 200 man gaat. Het zijn de laatste pogingen om jacht te maken op nazi’s, een jacht die na de Tweede Wereldoorlog van start is gegaan.

Processen van Neurenberg

Na afloop van de Tweede Wereldoorlog werden verschillende processen gehouden om misdadigers uit de Tweede Wereldoorlog te veroordelen. De processen van Neurenberg zijn daarvan de bekendste. Van 20 november 1945 tot 1 oktober 1946 werden hier vierentwintig nazi’s berecht.

Simon Wiesenthal

Een groot deel van de nazi’s wist echter direct na de oorlog te ontkomen en vluchtte naar andere landen en namen een nieuwe identiteit aan. Op deze nazi’s begon als snel een jacht om zo rechtvaardigheid te laten zegevieren. Holocaustoverlevenden en anderen die de daden van de nazi’s niet onbestraft wilden laten zetten zich hiervoor in. Simon Wiesenthal is hiervan een bekend voorbeeld, hij kwam tijdens de Tweede Wereldoorlog in verschillende concentratiekampen terecht, maar overleefde de Holocaust. Na de oorlog was hij vastbesloten om de nazi-kopstukken die de dans ontsprongen waren voor de rechter te krijgen.

Jacht op Nazi’s

In 1947 werd daarom het Documentation Centre on the Fate of Jews and their Prosecution opgericht. De organisatie werd echter in 1954 gesloten vanwege te weinig interesse vanuit de samenleving. Wiesenthal gaf niet op en bleef jagen naar nazi’s.

Adolf Eichmann

In 1960 kwam één van de grootste vangsten. Nazi topstuk Adolf Eichmann werd gearresteerd in Argentinië en berecht. Eichmann speelde een grote rol in de organisatie van de Holocaust en was na de oorlog naar Argentinië gevlucht. Wiesenthal speelde een grote rol in zijn arrestatie. Ook oud commandant van de vernietigingskampen Terblinka en Sobibor, Franz Stangl werd gevonden in 1967 in Brazilië. Wiesenthal hielp ook bij het opsporen van Hermine Braunsteiner en voormalig Gestapo officier Karl Silberbauer, die verantwoordelijk was voor de arrestatie van Anne Frank en haar familie.

Vangst Nazi-kopstukken

Naar de horrordokter van Auschwitz, Josef Mengele, werd lang gezocht, maar hij stierf voordat hij berecht kon worden in 1979. Andere bekende Nazi’s zoals Klaus Barbie, Dinko Sakic en Gustav Wagner werden wel gevonden én berecht. Veel nazi-kopstukken werden opgespoord door de bekende nazi-jagers Ian Soyer, Serge en Beate Klarsfeld, Yoran Svoray, Elliot Welles, Tuviah Friedman en Efraim Zuroff.

In 1961 werd het Joods Documentatie Centrum opgericht en in 1977 volgde het Simone Wiesenthal Centrum, naar de hierboven genoemde man. Beiden organisaties wilde de herinnering aan de holocaust levend houden en nazi’s opsporen. Het Simone Weisenthal Centrum startte in juli 2013 een actie die zij Operation Last Chance noemden. In Hamburg, Keulen en Berlijn werden posters opgehangen om burgers erop attent te maken dat het nog niet te laat was om misdadigers uit de Tweede Wereldoorlog te vervolgen voor hun daden. Wel waren de oorlogsmisdadigers die nu nog in leven zijn, behoorlijk jong toen ze voor het nazi-regime werkten en zullen ze vanwege hun leeftijd geen lange gevangenisstraffen uitzitten. In 2011 werd John Demjanjuk veroordeeld tot vijf jaar gevangenisstraf veroordeeld en in 2016 werd Oskar Gröning veroordeeld voor een straf van vier jaar. Beide mannen overleden binnen een jaar na hun opsluiting.

Lijst oorlogsmisdadigers vrijgegeven

Na een eerdere schatting van 20 overlevende SS'ers, is dit aantal in 2017 aangepast naar 200 overlevende kampbewakers. Volgens het Poolse instituut voor Nationale Herinnering is slecht 12% van de gevangenisbewakers voor de rechtbank verschenen en zijn ongeveer 200 van de kampbewakers nog in leven. Het instituut heeft op 30 januari een lijst vrijgegeven met alle medewerkers van concentratiekamp Auschwitz, met eventuele achtergrondinformatie bijgevoegd. Volgens het instituut voldeden ze hiermee aan hun taak als historicus, door de oorlogsmisdadigers te kijk te zetten.