Carthago en de Punische Oorlogen

Archeologen uit Italië hebben voor de kust van het eiland Pantelleria nabij Sicilië bijna 3.500 bronzen munten opgedoken. Ze dateren uit 264 tot 241 voor Christus. In deze periode vochten de Romeinen de Eerste Punische Oorlog uit met hun aartsvijand, het Noord-Afrikaanse Carthago.

In de derde eeuw voor Christus was de stadstaat Rome uitgegroeid tot grootmacht in Italië. Buiten Rome kende het westelijke deel van de Middellandse Zee nog één andere grootmacht: Carthago. Deze stad werd in de achtste of negende eeuw voor Christus gesticht door Fenicische handelaren, nabij de huidige Tunesische hoofdstad Tunis.

Carthago

Carthago groeide in de loop van de eeuwen uit tot een hellenistische grootmacht. De stad had zijn invloed uitgebreid tot het gehele kustgebied van noordelijk Afrika, het Iberische schiereiland en de eilanden Corsica, Sardinië en Sicilië. Met de Griekse stad Syracuse op Sicilië voerde Carthago de ene na de andere oorlog. Op den duur was slechts de stad Syracuse met de directe omgeving nog in handen van de Grieken.

Eerste Punische Oorlog

In 264 voor Christus riepen Italische huurlingen in Messina op Sicilië de hulp in van Rome om hen te beschermen tegen Carthago en Syracuse. Rome ging graag in op dit verzoek, omdat de eerzuchtige Romeinen hierdoor een reden kregen voor oorlog met Carthago. Zo begon de Eerste Punische Oorlog (264-241), genoemd naar de Latijnse benaming Puni voor Feniciërs en Carthagers. Carthago bezat een sterke vloot en op Sicilië hadden de Romeinen moeite met de Carthaagse vestingen. Rome begon zijn vloot uit te bouwen en enorme zeeslagen met gehele vloten die zonken waren hiervan het gevolg. Uiteindelijk wist Rome in 241 de Carthaagse vloot te verslaan.

Vredesverdrag

Rome dicteerde een vredesverdrag waarin Carthago geld moest betalen en het Carthaagse gedeelte van Sicilië aan Rome af moest staan. Carthago kreeg hierna te kampen met een opstand rond hun eigen stad. Rome maakte hier gebruik van om ook Corsica en Sardinië te bezetten. In 227 werden de eerste twee Romeinse provincies buiten Italië gecreëerd: provincie Sicilië en provincie Sardinië en Corsica. Carthago zocht ondertussen compensatie in het westen, waar het een groot deel van het Iberische schiereiland veroverde.

De Tweede Punische Oorlog

De Tweede Punische Oorlog (218-201) brak uit omdat Rome een door Carthago bedreigde stad in Spanje hulp beloofde. Rome was beducht voor de groeiende macht van Carthago en verklaarde hen  voor een tweede keer de oorlog. De Carthaagse generaal Hannibal, de zoon van de op Sicilië verslagen generaal Hamilcar, verwelkomde de gelegenheid om zijn vaders nederlaag te wreken. Hannibal was de Romeinen te vlug af en trok met zijn leger van 50.000 infanterie, 9.000 ruiters en een aantal krijgsolifanten op tegen Rome. Om Rome te bereiken moest hij wel de Alpen oversteken, wat een moordende tocht werd. De meeste olifanten bezweken en slechts de helft van het leger bereikte Italië.

Hannibal

Op het slagveld bleek Hannibal bijna onverslaanbaar. In 218 voor Christus versloeg hij twee troepenmachten in Noord-Italië die de invasie tegen moesten gaan. Hierop sloten de Kelten uit de Povlakte zich bij Hannibal aan. Hannibal won de ene na de andere veldslag, waarop de Romeinen een nieuwe tactiek bedachten. Elke veldslag met Hannibal werd vermeden en er werd een tweede front tegen Carthago in Spanje geopend. In 216 wist Hannibal de Romeinen echter bij Cannae tot een veldslag te verleiden. Van de 70.000 Romeinse troepen werden er 40.000 afgeslacht. Dit bleef tot aan de Eerste Wereldoorlog het grootste verlies op één dag, van welk Europees leger dan ook.

Romeinse zege

Hierop ontstond er paniek in Rome. Elke veldslag met Hannibal werd vanaf nu vermeden. Nog dertien jaar bleef Hannibal plunderend door Italië trekken. Nooit durfde hij het echter aan om de stad Rome aan te vallen. In 204 was ondertussen heel Carthaags Spanje door Rome ingenomen. De Romeinen staken over naar Noord-Afrika, waarop Hannibal werd teruggeroepen om de stad Carthago te verdedigen. In 202 werd Hannibal met zijn troepenmacht verslagen. Een jaar later dicteerde Rome wederom de vrede aan Carthago, wat ervoor zorgde dat Spanje bij het Romeinse rijk gevoegd werd.

Derde Punische Oorlog

Carthago herstelde zich echter snel van de klap en de Romeinen bleven angst koesteren voor de Carthaagse macht. In 149 voor Christus zagen de Romeinen in een conflict tussen Carthago en onafhankelijke Berberstammen voldoende aanleiding om de Derde Punische Oorlog (149-146) te ontketenen. Dit was een Romeinse beleg van Carthago van drie jaar. Uiteindelijk werd Carthago wederom verslagen. De stad werd afgebroken tot een ruïne en zijn territorium werd ingelijfd bij het Romeinse rijk.

Schat

De in de Middellandse Zee gevonden munten zijn geslagen in Carthago en waren wellicht bestemd voor anti-Romeinse rebellen op Sicilië tijdens de Eerste Punische Oorlog. De schat werd waarschijnlijk onderweg in ondiep water verstopt. De bedoeling was dat hij later weer zou worden opgegraven, wat echter pas nu is gebeurd.