De slag om Groningen in april 1945

Tot aan april 1945 was Groningen ongeschonden door de Tweede Wereldoorlog gekomen. Maar in het laatste jaar van de oorlog verschansten de Duitsers zich in de stad en moesten de geallieerden de stad met geweld bevrijden. Bijna de helft van de stad ging in vlammen op. Voor de Canadezen was de slag om Groningen een van de zwaarste stadsgevechten van de Nederlandse bevrijding.

Het einde van de oorlog was al bijna in zicht. De Amerikanen waren Duitsland al binnen getrokken en de Russen naderden Berlijn. Toch bleef een klein Duits leger, bestaande uit de Wehrmacht en fanatieke Nederlandse en Belgische SS-soldaten, achter in Groningen om nog terug te vechten.

De Canadese soldaten waren al sinds D-Day (6 juni 1944) onophoudelijk aan het vechten in Europa. De laatste plek die ze moesten bevrijden voordat ze eindelijk naar huis mochten, was de haven Delfzijl en de stad Groningen. Delfzijl moest snel veroverd worden zodat voedselkonvooien konden aankomen om de bevolking van West-Nederland te voeden. In Groningen leefden op dat moment ongeveer 150.000 mensen.

Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!

De slag om Groningen

Van 13 tot 16 april vochten zevenduizend Canadezen tegen de Duitsers in Groningen. Als eerste werd het oosten van de stad onder vuur genomen. De Canadezen hoopten zo te voorkomen dat de Duitsers zich konden terugtrekken naar Delfzijl. De Duitsers waren echter goed voorbereid en hadden een groot aantal sluipschutters op de daken. Daardoor moesten de Canadezen elk huis apart veroveren.

Door de vele beschietingen braken er in de stad veel branden uit. Onder andere de Grote markt, de Waagstraat, de Guldenstraat en de Oude Ebbingestraat gingen in vlammen op. Ook hadden de Duitsers voor de komst van de Canadezen bruggen en toegangspoorten opgeblazen.

Overgave Duitsers

Op 16 april gaven de Duitsers zich over nadat ongeveer 130 Duitse soldaten om het leven waren gekomen en de munitie op was. De Canadezen hadden 40 slachtoffers en de stad Groningen telde 106 burgerslachtoffers. Naast de menselijke slachtoffers was ook de stad zelf er slecht aan toe. 270 gebouwen waren verwoest of beschadigd.

Het stadsbestuur besloot om nieuwe gebouwen neer te zetten in plaats van de oude gebouwen te herstellen. De Grote Markt werd daardoor groter, omdat twee straten waren verdwenen en de noordwand was doorbroken. Vroeger was het plein omsloten door een huizenrij.

Festung Delfzijl

Na de bevrijding van Groningen, moest alleen nog de haven Delfzijl veroverd worden. De nazi´s hadden Delfzijl echter uitgeroepen tot een strategische plek, waardoor ze zouden vechten tot de laatste man. Vierduizend soldaten gingen het gevecht aan met de Canadezen. Net als de gevechten in Groningen, verliep deze bevrijding moeizaam. Op 2 mei gaven de Duitsers zich toch over en was het noorden van Nederland eindelijk bevrijd.