Carnaval door de eeuwen heen
Eens per jaar vindt er in de zuidelijke delen van ons land een eruptie van blijdschap plaats die zijn weerga niet kent: carnaval. Iedereen kan dan eindelijk even lekker zichzelf zijn of gek doen. De noordelijke provincies hebben vaak niets met carnaval. Hoe komt dit? En waar komt carnaval eigenlijk vandaan?
Saturnaliën: het carnaval in de oudheid
“Drinken, lawaai en gokspellen, feesten van slaven, naakt zingend en klappend in hun handen. Tijdens deze week zijn alle serieuze dingen uitgesloten, zaken doen is niet toegestaan.” Jawel, ook de Romeinen wisten hoe ze een feestje moesten bouwen.
Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!
Oorsprong van carnaval
Carnaval begon ooit als een katholiek feest dat voorafging aan de veertig dagen vasten, waarin christenen geen vlees mochten eten. Hoewel de oorsprong van het volksfeest niet helemaal duidelijk is, lijkt carnaval uit Italië te zijn overgewaaid naar andere delen van Europa.
Sociale functie van carnaval in de Middeleeuwen
Tijdens de Middeleeuwen had carnaval vooral een sociale functie: burgers konden hun ongezouten mening geven over de ‘achterlijke adel’ of de ‘karige kerk’. Twee maanden lang werden alle opgekropte frustraties uitgespuwd op de hogere klassen.
Waarom vieren ze carnaval voornamelijk in het zuiden?
Vaak wordt carnaval 'onder de rivieren' gevierd. Waarom eigenlijk? En wordt er ergens boven de rivieren ook carnaval gevierd?
Herkomst carnaval van Rio de Janeiro
Sambamuziek knalt uit de speakers en schaars geklede dames met grote verentooien op hun hoofd schudden de billen los. Het carnaval dat in Rio de Janeiro gevierd wordt is wereldberoemd en is moeilijk te vergelijken met het Nederlandse carnaval. Toch komt deze vorm van carnaval oorspronkelijk uit een Europees land.
Het eerste carnaval na de oorlog
In 1946 worstelden de autoriteiten flink met het eerste naoorlogse carnaval. De belangen van een traditionele viering, de openbare orde en de economie streden om voorrang. Beperkingen van de carnavalsviering vielen niet altijd in goede aard.
Carnavalsnamen van steden
Veel steden krijgen tijdens carnaval een andere naam. Den Bosch wordt Oeteldonk, Eindhoven wordt Lampegat. Waar komen al die rare namen vandaan?
Tilburg, stad van de 'kruikenzeikers'
Nog zo'n rare: Tilburg wordt tijdens carnaval omgedoopt tot Kruikenstad en de Tilburgers worden aangeduid als 'Kruikenzeikers'. Rare en wellicht niet erg flatterende namen. Waar komen die vandaan?
Aswoensdag
De laatste dag van Carnaval is altijd op een dinsdag. De dag erna, op Aswoensdag, begint de vastentijd. Vanaf deze dag wordt er toegeleefd naar het paasfeest. Wat is de traditionele betekenis van Aswoensdag?
Meer lezen over het paasfeest? Klik dan hier voor een overzichtspagina.
Leestip:
Textielhandel [=Themanummer Textielhistorische Bijdragen 34 (1994)]
Uitgeverij: Verloren
ISBN: 9789071715099
Winkelprijs: €20,-
Afbeelding:
Tijdens de carnavalsoptochten van Rio de Janeiro gaat het er vaak behoorlijk kleurrijk aan toe. Foto via Wikimedia Commons.
