De 5 grootste wereldrijken uit de geschiedenis

De wereldgeschiedenis kent een enorm aantal grote rijken. Rijken die de meeste van ons wel zullen kennen zijn bijvoorbeeld het Romeinse Rijk, het Macedonische Rijk van Alexander de Grote en het Osmaanse Rijk. Minder bekende rijken zijn het Seleucidische Rijk, het Braziliaanse Rijk en het Umayyaden kalifaat. Hoewel dit allen rijken waren van aanzienlijke omvang - de kleinst genoemde had nog altijd een omvang van 3.900.000 km2, ter verhouding: de omvang van Nederland is 41.543 km2 -, vallen zij in het niet in vergelijking met de vijf grootste rijken in de wereldgeschiedenis. Hieronder een overzicht van de vijf grootste wereldrijken ooit.

1.    Het Britse Rijk

Het Britse Rijk steekt met kop en schouders uit boven elk ander wereldrijk dan ooit in de geschiedenis. Op het hoogtepunt van hun macht, rond 1920 onder koning George V, hadden de Britten bijna 25% van de oppervlakte van de aarde (oceanen niet meegerekend) in hun bezit, dat betekent een oppervlakte van zo’n 35.5 miljoen vierkante kilometer. Het was een enorm wereldrijk met land in elk werelddeel. Het einde van de Tweede Wereldoorlog was het begin van het einde voor het Britse Rijk. Toen begon voor het Britse Rijk, net als voor andere koloniale machten, de periode van dekolonisatie.

Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook

2.    Het Mongoolse Rijk en de Pax Mongolica

Het Mongoolse Rijk is het op één na grootste rijk uit de wereldgeschiedenis met een omvang van 24 miljoen vierkante kilometer. Hoewel de Mongolen in de populaire cultuur vaak afgebeeld worden als woeste krijgers die te paard al plunderend en moordend door Eurazië trokken, heeft het Mongoolse Rijk ook een zeer stabiliserend effect gehad. Het Mongoolse Rijk ontstond in 1206 met de vereniging van verschillende Mongoolse stammen onder één leider, Dzjengis Khan. Vanaf dat moment breidde het rijk zich sterk uit en was er sprake van een ‘Pax Mongolica’, een periode van vrede, stabiliteit, bloeiende handel en een sterk systeem van communicatie binnen het Mongoolse Rijk. Door deze Pax Mongolica konden Europese handelaren, zoals bijvoorbeeld Marco Polo, veilig naar China reizen om hier handel te drijven. De Pax Mongolica bleef bestaan tot in de 14e eeuw, waarna het Mongoolse Rijk versnipperde en uiteindelijk uit elkaar viel.

3.    Het Russische Rijk

Het Russische Rijk (1721-1917) strekte zich uit over drie continenten, te weten Azië, Europa en Noord-Amerika (Alaska) en had een totale oppervlakte van 22.8 miljoen vierkante kilometer. Bekende Russische keizers of tsaren zijn vooral Peter de Grote (1682-1725) en Catharina de Grote (1762-1796). Beiden probeerden hun staat te hervormen naar Europees model. Hoewel het Russische Rijk hierdoor transformeerde in een wereldrijk, leidde het ook tot meer betrokkenheid van Rusland op het Europese toneel. Onder anderen doordat Rusland zich de rol toe-eigende van beschermheer van de orthodoxe christenen in Oost-Europa raakte het betrokken bij de Eerste Wereldoorlog. Deze oorlog, waarin Rusland desastreuze nederlagen leed, zou leiden tot het einde van het Russische Rijk in de februarirevolutie van 1917.

4.    De Qing Dynastie

China kent door de geschiedenis heen een aantal grote rijken. Voorbeelden hiervan zijn de Han dynastieën, de Yuan dynastie en de Ming dynastie. De Qing dynastie (1644-1912) was echter de grootste met een oppervlakte van 14.7 miljoen vierkante kilometer. Door de enorme omvang van het rijk en het grote aantal inwoners ervan waren nieuwe en meer effectieve vormen van bestuur nodig. Dit zorgde voor een grotere welvaart dan in elk van de voorgaande dynastieën. Noemenswaardige incidenten als de Boksteropstand (1899-1901), de Taiping opstand (1850-1864) en de Opiumoorlogen (1839-1842 en 1856-1860) vonden allen plaats in het China van de Qing Dynastie. De Qing dynastie viel uiteindelijk in 1912 na een periode van mislukte oogsten, het bekend worden van grote schulden, natuurrampen en rebellie binnen legerkorpsen.

5.    Het Spaanse Rijk

Het Spaanse Rijk werd een wereldrijk vanaf 1492, het jaar waarin Columbus Amerika ontdekte en daaropvolgend alsmaar meer nieuwe gebieden ontdekt werden. Spanje begon zich sterk uit te breiden buiten Europa, met name in Zuid-Amerika en Noord-Amerika. Op haar hoogtepunt bereikte het Spaanse Rijk een omvang van zo’n 13.7 miljoen vierkante kilometer. De nalatenschap van het Spaanse Rijk is vandaag de dag nog goed te zien: wereldwijd spreken meer dan 400 miljoen mensen Spaans, terwijl de Spaanse bevolking zelf uit nog geen 50 miljoen mensen bestaat. De Spaanstalige gebieden zijn vooral te vinden in Zuid en Midden-Amerika.