Geheim Sykes-Picotverdrag van 1916

De Britten en Fransen hebben al sinds het Sykes-Picotverdrag van 16 mei 1916 invloed gehad in het Midden-Oosten. Het verdrag wordt zelfs weleens als oorzaak genoemd van de onrust in Syrië.

In de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) vochten de Fransen, Britten en Russen tegen het Ottomaanse Rijk. Tussen november 1915 en maart 1916 vond geheim overleg plaats tussen de Brit Mark Sykes en de Fransman François Georges-Picot. Zij maakten in het Sykes-Picotverdrag afspraken over de toekomstige verdeling van het gebied, als de drie landen het Ottomaanse Rijk tenminste wisten te verslaan. Rusland hield zich op de achtergrond en ging akkoord met de beslissingen van Groot-Brittannië en Frankrijk.

Verdeling van het Ottomaanse Rijk

Het gebied werd opgedeeld in Franse en Britse gebieden en in een nieuw te vormen Arabische staat die onder mandaat van de twee landen zou komen te staan. De Fransen kregen zuidelijke gebieden van huidige Turkije en een kuststrook van het huidige Syrië en Libanon, terwijl de Britten het huidige Koeweit en een deel van wat we nu Irak noemen in hun bezit kregen. Het tussenliggende gebied, voornamelijk het huidige Syrië en het westen van Irak, werd onder mandaat gesteld. Het noordelijke deel was voor Frankrijk en het zuidelijke voor Groot-Brittannië. Bovendien werd afgesproken dat Palestina onder internationaal gezag zou komen te staan, vanwege de heilige plaatsen in het gebied.

Nasleep van het verdrag van 1916

De oorlog tegen de Ottomanen werd op 31 oktober 1918 officieel beëindigd met een wapenstilstand, waarna de verdeling, die was afgesproken in het Sykes-Picotverdrag, in werking trad. De Arabieren zaten echter niet te wachten op het Europese gezag. Er volgden opstanden in de gebieden, die de Fransen en Britten met geweld onderdrukten. Na de onafhankelijkheid van de landen in 1945 bleven de grenzen, die vrij willekeurig waren getrokken, de oorzaak van onderlinge conflicten. De bevolking van de landen is vaak verdeeld over meerdere religieuze groeperingen en etniciteiten , die allemaal vechten voor hun eigen positie. Tijdens de burgeroorlog van 2011 kozen Frankrijk en Groot-Brittannië in Syrië de kant van de ‘gematigde’ rebellen in de hoop de terreur van al-Assad te beëindigen zonder zelf militair in te hoeven grijpen.